رمز سلامت دندانها

دکتر کسری طبری، متخصص ترمیمی و زیبایی

1- روزی 2 بار؛ شب و اول صبح لازم است دندان‌ها مسواک زده شوند.

2- روزی یک بار قبل از مسواک‌زدن باید با نخ دندان حاوی فلوراید، بین دندان‌ها تمیز شوند.

3- هفته ای 2 تا 3  بار از دهان‌شویه فلوراید 2/0 درصد استفاده شود.

4- هفته‌ای 1 تا 2 بار از دهان‌شویه کلرهگزیدین 12/0درصد استفاده شود.

5- افراد با ریسک بالای پوسیدگی هر 3 تا 4 ماه یک بار و افراد با ریسک پوسیدگی کم هر 6 تا 9 ماه یک بار باید به دندان‌پزشک مراجعه کنند.

6- افراد با ریسک بالای پوسیدگی هر 12 تا 18 ماه یک بار و افراد با ریسک کم هر 24 تا 36 ماه یک بار باید از دندان‌های خود کلیشه رادیوگرافی تهیه کنند.

7- استفاده از آدامس‌های فاقد قند پس از مصرف غذاهای حاوی ساکارز یا تنقلات به مدت 5 تا 30  دقیقه توصیه می‌شود.

8- کاربرد خمیر دندان‌های حاوی فلوراید مناسب و مواد ساینده کم همراه با مسواک توصیه می‌شود.

9- دهان‌شویه آب‌نمک ممکن است مفید بوده و خواص داشته باشد اما جایگزین روش‌های پیشگیری فوق نمی‌شود.

10- دندان‌های شیری کودکان تا سن 11 تا 12 سالگی باید تحت کنترل بوده و بدون حفظ فضای آنها نباید کشیده شوند.

11- کشیدن دندان‌های شیری منجر به از دست رفتن فضای دندان‌های دایمی زیرین شده و نیاز به درمان‌های ارتودنسی را واجب می‌کند.

12- به محض رویش اولین دندان دایمی در سن 6 تا 8 سالگی باید شیارهای آن از نظر ابتلا به پوسیدگی مورد معاینه قرار گرفته و در صورت لزوم بسته شود.

13- در صورتی که به صورت ژنتیکی ناهنجاری‌های دندانی یا فکی در والدین یا بستگان کودک وجود داشته باشد، بهتر است کودک از سنین 10 سالگی تحت کنترل دندان‌پزشک متخصص کودکان یا ارتودنسی قرار گیرد.

14- فاصله بین دندان‌های شیری معمولا طبیعی است.

15- مقادیری بی‌نظمی و درهم‌رفتگی دندان‌های ثنایای پایین در سنین 8 تا 9 سالگی معمولا طبیعی بوده و به مرور برطرف می‌شود.

16- درد نداشتن دندان‌ها الزاما بیانگر سالم بودن آنها و نداشتن پوسیدگی نیست.

17- در صورتی که دندانی درد شدید داشته باشد، نشان‌دهنده تخریب وسیع عاج و عصب دندان بوده و احتمال نیاز به درمان ریشه را مطرح می‌کند.

18- قسمت‌ها و نواحی‌ای از دندان که در معرض پوسیدگی بوده‌اند، در صورت بهبود بهداشت، موادمعدنی جذب کرده و متوقف می‌شوند.

19- نواحی متوقف شده، می‌توانند رنگ جذب کرده و قهوه‌ای باشند که احتیاج به ترمیم ندارند.

20- هر تغییر رنگی روی سطح جونده دندان‌ها، الزاما پوسیدگی نبوده و نیاز به ترمیم ندارد.

21- در صورت ترمیم دندان با مواد فلزی غیرهمرنگ (آمالگام) احتمال حساس بودن دندان به سرما و سایر محرک‌ها ظرف مدت 45 روز تا 2 ماه وجود دارد.

22- در صورت ترمیم دندان با مواد همرنگ، حساسیت دندان‌ها بیش از یک هفته قابل‌توجیه نبوده و باید بررسی شود.

23- در صورتی که پس از ترمیم دندان خود احساس بلندی می‌کنید، در اولین فرصت به دندان‌پزشک خود مراجعه کنید.

24- بلندی ترمیم می‌تواند سبب حساسیت به سرما و گرما شده یا سبب شکستگی ترمیم یا دندان شود.

25- در مراحل اولیه پوسیدگی که بیشتر به صورت حساسیت به شیرینی یا سرما نشان داده می‌شود به دندان‌پزشک خود مراجعه کنید.

26- پس از بروز درد شدید، خودبه‌خود و شبانه که بعضا با داروهای مسکن نیز آرام نمی‌شود، دندان نیاز به درمان ریشه پیدا می‌کند.

27- ظرف مدت 3 هفته پس از پایان درمان ریشه حتما باید پانسمان با مواد ترمیمی دایمی جایگزین شود.

28- دندان‌های درمان ریشه به دلیل از دست دادن بیشتر بافت‌های خود، بسیار ضعیف ‌شده و مستعد شکستن هستند.

29- پس از درمان ریشه، خوردن غذاهای سفت ممکن است سبب شکستن دندان شود.

30-بافت‌‌ها و دیواره‌های دندان درمان ریشه شده باید تقویت شود تا احتمال شکستن کاهش یابد.

31- درصورتی که دندان درمان ریشه شده دچار شکستگی شود، لبه آن معمولا به زیر لثه امتداد یافته و نیاز  به جراحی لثه را نیز مطرح می‌کند.

32- ریشه دندان‌های درمان ریشه شده در رادیوگرافی به صورت نوارهای سفیدی دیده می‌شوند.

33- این نوارهای سفید باید به صورت متراکم و یکنواخت تا نوک ریشه امتداد یافته باشد.

34- هر دندان درمان ریشه شده‌ای نیاز به روکش ندارد.

35- دندان‌هایی که درمان ریشه نشده‌اند نیز ممکن است به دلایل دیگری مانند تخریب وسیع یا زیبایی نیاز به روکش داشته باشد.

36- در مواردی که چند دندان در کنار هم به صورت جداگانه قرار گرفته‌اند و لازم است همه آنها روکش شوند، به هیچ عنوان نباید به یکدیگر چسبانده شوند بلکه باید به صورت جداگانه روکش شوند تا امکان تمیز کردن نواحی بین دندانی و حفظ سلامت لثه‌ها میسر شود.

37- در صورتی که دندانی کشیده شده است، برای جایگزینی دندان از دست رفته، دو دندان مجاور ناحیه بی‌دندانی پایه گرفته شده و ناحیه وسط پر می‌شود. به این روش که یکپارچه بوده و 3 دندان (2 دندان پایه و یک دندان وسط) متصل به هم هستند، بریج یا پل گفته می‌شود.

38- زیر بریج باید به وسیله نخ‌هایی که از نخ دندان ضخیم‌تر است و «سوپر فلاس» نامیده می‌شود، تمیز شود.

39- عبور دادن دهان‌شویه با فشار از زیر بریج به پاکسازی بیشتر کمک می‌کند.

40- در صورتی که دندان‌های دو طرف ناحیه بی‌دندانی سالم هستند، برای پرهیز از آسیب دیدن این دندان‌ها می‌توان به کمک ایمپلنت فضای بین دو دندان را جایگزین کرد.

41- شرط اولیه استفاده از پیچ‌های تیتانیومی (ایمپلنت) داخل فک، داشتن استخوان متراکم و مناسب و فقدان بیماری‌هایی نظیر دیابت پیشرفته است.

42- در صورتی که تاج دندانی به شدت تخریب شده باشد، در صورتی که طول ریشه مناسب باشد و قابلیت درمان ریشه را داشته باشد، می‌توان با قالب گرفتن از کانال‌های ریشه، تاج تخریب شده را بازسازی کرد. به این روش «پست و کور» گفته می‌شود.

43- جرم‌گیری و سفیدکردن دندان‌ها 2 مقوله متفاوت هستند.

44- جرم، ذراتی است که به صورت یکپارچه و محکم به دندان‌ها خصوصا در نواحی نزدیک ریشه دندان چسبیده‌اند.

45- برداشتن جرم‌ها، باعث سلامت لثه‌ها می‌شود و کنترل‌های دوره‌ای هر 6 ماه یک بار توصیه می‌شود.

46- در سفید کردن دندان‌ها، مواد خاصی به عنوان اکسیدکننده موادآلی استفاده می‌شود که نه تنها تغییری در ساختمان مینا و عاج ایجاد نمی‌کند بلکه برای سلامت دندان‌ها نیز مفید است.

47- در صورتی که چند روز است که مسواک نزده‌اید، ممکن است لثه‌ها تا چند روز اول مسواک زدن، خونریزی داشته باشند.

48- لثه‌های صورتی، بدون خونریزی و تحلیل، سالم بوده و لثه‌های متورم، قرمز و ملتهب که با کوچک‌ترین عامل خارجی خونریزی می‌کنند،  بیمار محسوب می‌شوند و باید توسط متخصص لثه معاینه شوند.

49- در صورتی که دندانی به دلیل بیماری لثه، تخریب شدید یا پوسیدگی وسیع قابل نگهداری نباشد، حتما باید کشیده شود.

50- ریشه‌ها و دندان‌های تخریب‌شده که خارج نشده‌اند، عاملی برای عفونت و ورود باکتری‌ها به سیستم عمومی بدن هستند و بیماری‌هایی نظیر بیماری‌های قلبی ایجاد می‌کنند.

51- پس از خارج کردن دندان‌ها (کشیدن) ظرف 48 ساعت اول باید از کشیدن سیگار پرهیز شود.

52- طی ساعات اولیه پس از خارج کردن دندان، از غذاهای گرم، داغ و محرک نباید استفاده شود. استفاده از آب نمک رقیق ولرم پس از طی ساعات اولیه، بهبود زخم را تسریع می‌کند.

53- در صورتی که پس از 48 ساعت، تورم و درد ناحیه دندان خارج شده افزایش یابد، نشانگر عفونت بوده و حتما باید با آنتی‌بیوتیک تجویزی توسط دندان‌پزشک کنترل شود.

 احتمالا شما هم وقتی روی صندلی دندانپزشکی می‌نشینید، کلی سوال در ذهنتان قطار می‌شود: اینجاروبرقی چیست که در دهان‌ام می‌‌گذارند؟ این آب‌پاش چیست که دندان‌ها را می‌شوید؟ یعنی این نور لیزر است که دندان‌ها را پر می‌کند؟ و… اگر دوست دارید با مهم‌ترین این وسایل آشنا شوید، این مطلب را بخوانید:

سرنگ آب و هوا
اولین صدایی که از مطب دندانپزشکی به گوش همه آشنا است، صدای سرنگ هوا و آب است. سرنگ آب و هوا مانند یک تفنگ است که روی همه صندلی‌های دندانپزشکی وجود دارد. این وسیله معمولا ۳ دکمه و یک سر دارد. هنگام فشار دادن یک دکمه از آن آب و از دیگری هوا خارج می‌شود. اگر هر دو دکمه را هم‌زمان فشار دهید، آب و هوا هم‌زمان خارج خواهد شد. شاید بپرسید این وسیله به چه درد می‌خورد؟ وقتی دندانپزشک دندان‌های شما را تراش می‌دهد، لازم است بقایای دندان‌های تراشیده شده را از روی دندان بزداید و بشوید. به همین دلیل پوآر آب را به‌کار می‌برد تا این مواد تراشیده شده را از روی دندان و داخل دهان پاک کند. پوآر هوا نیز وسیله‌ای است که هوا را با فشار روی دندان می‌پاشد. گاهی لازم است محیط دهان خشک شود و یا دندان مورد نظر برای ترمیم با مواد هم‌رنگ دندان خشک شود. در این صورت لازم است با پاشیدن هوا با فشار زیاد روی دندان، محیط دندان و دهان خشک شود که این وسیله به کار می‌آید. فراموش نکنید که چون سر این وسیله در دهان همه بیماران وارد می‌شود، باید حتما سر آن به وسیله پوشش‌های یکبار مصرف کاملا پوشانده شده باشد و بعد از هر بیمار این پوشش‌های یکبار مصرف کاملا عوض شود.

ساکشن
ساکشن‌‌ همان وسیله‌ای است که مانند جاروبرقی کار می‌کند ولی آب دهان شما را از داخل دهانتان به بیرون می‌مکد. این وسیله هنگام هر عمل دندانپزشکی در دهان شما گذاشته می‌شود. ساکشن با ایجاد یک محیط خلأ در درون خود باعث می‌شود که آب دهان شما به درون لوله آن کشیده شود. ساکشن‌ها معمولا یا با آب کار می‌کنند یا با هوا. ساکشن‌های هوایی مطمئن‌تر و بهداشتی‌ترند. البته برای جراحی‌های دهان مانند جراحی دندان عقل و یا جراحی‌های لثه نیاز است که دندانپزشک شما از ساکشن‌ قوی‌تری استفاده کند چون در این صورت مقدار زیادی خون و مایعات وارد دهان شما می‌شود که لازم است بیرون کشیده شود تا محیط عمل برای کار دندانپزشک پاک و تمیز باشد. در این صورت ساکشن‌های جراحی استفاده می‌شوند. ساکشن‌های جراحی، قدرت مکش بسیار بالایی دارند و قادرند محتویات دهان را با قدرت بالا بیرون بکشند.

لایت کیور
شما این وسیله تفنگی‌شکل را وقتی می‌خواهید دندانتان را با مواد هم‌رنگ پر کنید، دیده‌اید. این وسیله نور بنفش یا آبی رنگی دارد که باعث می‌شود ماده ترمیمی پلیمریزه شده و محکم شود. این نور به هیچ وجه لیزر به شمار نمی‌آید چون نور لیزر نوری بسیار متمرکز و قوی است که برای برش بافت و یا تراش دندان در دندانپزشکی استفاده می‌شود. دستگاه لایت‌کیور دارای لامپ هالوژن یا LED است. لامپ‌های LED تازه‌تر از نوع هالوژن هستند ولی به نظر می‌رسد دندانپزشکان با دستگاه لایت‌کیوری که لامپ هالوژن دارد بهتر کار می‌کنند و نتایج ترمیم دندان با آن را مفید‌تر و بهتر می‌دانند. این دستگاه نورآبی از خودش منتشر می‌کند که باعث می‌شود مواد ترمیمی هم رنگ دندان روی دندان شما از حالت خمیری شکل به‌صورت جامد و محکم شوند.

مته‌های دندانپزشکی
مته‌های دندانپزشکی را توربین و انگل وایرموتور می‌نامند. این دو وسیله برای تراش دندان و برداشتن پوسیدگی به کار می‌روند. توربین مته دندانپزشکی است که در سر آن فرزهایی الماس نشان قرار داده می‌شود که می‌تواند می‌نای دندان را به راحتی تراش دهد. انگل مته دندانپزشکی است که سروصدای بیشتری دارد و دلیل‌اش هم این است که موتور قوی‌تری نسبت به توربین دارد. بهتر است دندانپزشک برای هر بیمار یک انگل و توربین جداگانه استفاده کند. این دستگاه‌ها با سرعت زیاد می‌چرخند و به وسیله سرهای برنده‌ای که دارند مینا و عاج دندان را برش می‌دهند.

دوربین داخل دهانی
حتما شما هم دوست دارید بدانید دندانپزشکتان در حین درمان چه کاری روی دندان‌های شما انجام می‌دهد و قبل و بعد از درمان دندان شما به چه شکلی درخواهد آمد. در این صورت باید از دندانپزشکتان بخواهید که دستگاه دوربین داخل دهانی‌اش را به کار گیرد. این دستگاه از یک دوربین فیلم‌برداری و عکس‌برداری کوچک تشکیل شده که به‌صورت بدون سیم و یا با یک سیم به یک مانیتور در روبه‌روی شما وصل است. این وسیله از محیط داخل دهان شما فیلم‌برداری کرده و تصویر را روی مانیتور روبه‌روی شما می‌اندازد. با این وسیله می‌بینید که دندان شما قبل ار ترمیم چه وضعیتی دارد و پس از درمان نیز می‌توانید دندان ترمیم شده خود را ببینید. دوربین داخل دهانی وسیله خوبی است که شما را در جریان روند درمانتان قرار می‌دهد و می‌توانید نقاطی از دهانتان را که در حالت عادی نمی‌توانید ببینید، رویت کنید

شاید شما هم دیده باشید بعضی از سالمندانی را که موقع حرف زدن، آب در گوشه دهانشان جمع می‌شود و به قول معروف، دهانشان کف می‌کند! می‌دانید مشکل از کجاست؟ کوتاه بودن ارتفاع دندان مصنوعیشان! یعنی اگر دندان‌پزشک بتواند این مشکل را در ساختار دندان مصنوعی آن‌ها رفع کند، مشکل آن‌ها نیز به کلی حل می‌شود…
اگر شما هم پا به سن گذاشته‌اید و دارید با دست‌دندان (دندان مصنوعی) زندگی می‌کنید، شاید با همین مشکل رو به رو باشید؛ مشکلی که دندانپزشکان آن را «انگولار چلایتیس» می‌خوانند و اسم ساده‌اش می‌شود: «التهاب گوشه دهان»

از دست‌دندان کوتاه تا کمبود ویتامین
حتما برای شما هم پیش آمده است که اگر زیاد عادت دارید حین صحت کردن گوشه لب خودتان را با زبانتان لمس کنید، گوشه لبتان زخم شود و به سوزش بیفتد. همچنین اگر دست‌دندان شما بیش از حد کوتاه باشد هم همین مشکل را تجربه خواهید کرد. بعضی‌ها هم بر اثر کمبود برخی از ویتامین‌ها دچار این مشکل می‌شوند. معمولا کمبود ویتامین B۲ در بدن می‌تواند چنین التهابی را در گوشه دهان به وجود آورد. پزشکان اعتقاد دارند که کمبود آهن در رژیم غذایی در افرادی که به کم‌خونی فقر آهن مبتلا هستند نیز چنین التهابی را به وجود می‌آورد. کمبود روی در رژیم غذایی هم یکی دیگر از علل اصلی این بیماری است ولی علت اصلی چنین التهابی دست‌دندان نامناسب است. در حقیقت اگر ارتفاع عمودی دست‌دندان شما کوتاه شده باشد، چنین رخدادی دور از انتظار نیست. حال ممکن است که دست‌دندان شما در مراحل ساخت به صورت صحیح اندازه‌گیری نشده باشد و این مشکلات را به وجود آورده باشد و یا دست‌دندان شما بسیار قدیمی باشد و دندان‌های آن سایش پیدا کرده و ارتفاع خود را از دست داده باشند. در هر دو صورت در این شرایط شما بیش از اندازه دهانتان را می‌بندید. البته کودکان و نوجوانان هم از این عارضه در امان نیستند، وقتی فصل زمستان از راه می‌رسد و هوا سرد می‌شود، کودکان در هوای سرد بیرون از منزل لب‌ها‌یشان را بیش از اندازه روی هم فشار می‌دهند و همین موضوع باعث «التهاب گوشه لب» می‌شود. کودکان معمولا با مکیدن گوشه لب خود اوضاع را بد‌تر هم می‌کنند. فراموش نکنید مصرف برخی از دارو‌ها مثل راکوتان که این روز‌ها برای درمان آکنه استفاده می‌شود هم می‌تواند باعث این دردسر شود.

همیشه پای یک قارچ در میان است
در التهاب گوشه دهان، همیشه پای یک قارچ به نام «کاندیدا» در میان است. در واقع این التهاب در گوشه دهان شما پدید می‌آید که این قارچ روی آن رشد می‌کند. قارچ «کاندیدا» بومی دهان هر انسانی است ولی در حالت عادی تعداد آن از مقدار مشخصی بیشتر نمی‌شود ولی در این شرایط تعداد این قارچ‌ها در گوشه دهان شما افزایش پیدا کرده و دردسرهایی برای شما ایجاد می‌کنند. معمولا التهاب گوشه دهان در دو طرف به صورت هم‌زمان رویت می‌شود. در موارد ساده فقط گوشه‌های لب ترک برمی‌دارد ولی در موارد پیشرفته حتی ممکن است که گوشه‌های دهان زخم و دچار خون‌ریزی شود. گاهی حتی این زخم‌ها دلمه می‌بندد و مشکلات و دردهایی را هنگام باز کردن دهان ایجاد خواهد کرد. نکته اصلی این است که اگر گوشه دهان شما بیش از حد فشرده شود، این محل به دلیل رطوبت و تاریکی به محل مناسبی برای رشد قارچ تبدیل خواهد شد.

چه باید کرد؟
خیلی‌ها وقتی با این مشکل در گوشه‌دهانشان رو به رو می‌شوند، فورا سراغ وازلین و یا رژلب می‌روند و گوشه لب‌هایشان را به آن آغشته می‌کنند ولی این اصلا درمان صحیحی نیست چون باعث می‌شود میکرو‌ب‌ها از محل عفونت‌ به نواحی اطراف که پوست و مخاط سالم دارند، پخش شوند. اما اگر این عارضه در شما به دلیل ابتلا به بیماری خاصی ایجاد شده است، می‌توانید به مدت ۱ تا ۲ هفته پارافین بهداشتی را در گوشه لب‌هایتان بمالید. روش بهتر برای درمان این عارضه این است که همواره به جای خیس کردن آن با زبانتان، محل عارضه را خشک نگه دارید. شما می‌توانید در ابتدا آن را با یک صابون غیرسمی بشویید و سپس روی آن آب ولرم بریزید و سپس رویش یک دستمال کاغذی تمیز بگذارید تا رطوبت اضافی گرفته شود. باید تلاش کنید این محل را ۱۰ تا ۲۰ دقیقه خشک نگه دارید. می‌توانید محل را با پماد بپوشانید. علت اصلی خشک نگه داشتن محیط این است که قارچ‌ها در محیط خشک نمی‌توانند چندان رشد کنند. می‌توانید قبل از رفتن به رختخواب یک بانداژ مناسب روی گوشه دهانتان بگذارید. معمولا با این مراقبت‌ها این عارضه طی سه روز بهبود می‌یابد. اگر با این مراقبت‌ها، زخم گوشه دهان شما در طی سه روز بهبود پیدا نکرد، باید به فکر این باشید که شاید پای قارچ در میان نیست و ممکن است لازم باشد در روش تغذیه خودتان، تغیری ایجاد کنید و آهن و ویتامین B۲ و روی را به آن اضافه کنید.

دست‌دندانتان را اصلاح کنید
اگر شما دست‌دندان دارید و دچار این عارضه هستید، به احتمال خیلی زیاد دست‌دندان شما عامل چنین عارضه‌ای است. باید نزد دندان‌پزشکتان بروید و از اوبخواهید ارتفاع عمودی دست‌دندانتان را اصلاح کند و این کار گاهی با یک ریلاین و یا «ری‌بیس» (عوض کردن بیس پروتز) شما امکان‌پذیر است ولی اگر دندان‌های دست‌دندان شما بیش از اندازه سایش پیدا کرده باشند، باید حتما دست‌دندانتان را عوض کنید. دست‌دندانی که ارتفاع عمودی مناسبی داشته باشد، از فشرده شدن بیش از حد گوشه لب‌های شما به هم جلوگیری کرده و مانع ایجاد این عارضه می‌شود

ایدز در مطب دندانپزشکی,اری یا نه؟

دکتر گلرخ ثریا

افراد زیادی هستند که از رفتن به مطب دندان‌پزشکی می‌ترسند؛ یکی از سرنگ تزریق می‌ترسد، یکی هم از صدای گوشخراش گریزان است؛ ولی خیلی‌ها از ترس مبتلا شدن به ایدز به دندان‌پزشکی نمی‌روند.
ترس از مبتلا شدن به بیماری ایدز یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش مراجعه افراد به مطب‌های دندان‌پزشکی در سال‌های گذشته بوده است. در ایران هم خیلی از کسانی‌ که باید به دندان‌پزشک مراجعه کنند، به‌دلیل ترس از انتقال عفونت در مراجعه به دندان‌پزشک تردید دارند.
این در حالی است که هنوز هیچ مورد ابتلایی از طریق مطب‌های دندان‌پزشکی و انتقال ویروس ایدز از وسایل دندان‌پزشکی به بیمار گزارش نشده است.

می‌گویند: از کجا مطمئن باشیم که وسایل دندان‌پزشکی مطب کاملاً استریل شده‌اند و روش‌های استریل کردن وسایل کامل انجام شده است؟ واقعیت این است که دندان‌پزشک و کارکنان مطب دندان‌پزشکی اولین کسانی هستند که خودشان در معرض خطر ابتلا به ایدز از طریق وسایل آلوده به خون بیماران مبتلا به ایدز قرار دارند.

این وسایل تیز ممکن است به صورت ناگهانی در دست دندان‌پزشک و کارکنان مطب فرو رود و آن‌ها را مبتلا کند. بنابراین خود دندان‌پزشکان بیش از هر کس دیگری استریل بودن وسایل را کنترل می‌کنند. از طرف دیگر برای این‌که خیال بیماران آسوده باشد، اداره سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت، برای پیشگیری از انتقال ویروس‌های ایدز و هپاتیت دستورالعمل‌های خاصی برای رعایت نکات بهداشتی را به مراکز دندان‌پزشکی ابلاغ کرده است.

در این طرح مطبی استاندارد است که مجهز به دستگاه اتوکلاو برای استریل کردن وسایل دندان‌پزشکی باشد و همه مراکز دندان‌پزشکی موظفند این دستگاه را خریداری کنند. از طرف دیگر در این دستورالعمل آمده است که برای بیماران از وسایل یکبار مصرف مثل سر سوزن، پیشبند، سر ساکشن، دستکش و ماسک استفاده شود. این مجوز استاندارد بودن پس از بازدید بازرسان اداره بهداشت دهان و دندان برای آن مرکز دندان‌پزشکی صادر خواهد شد.
همه بیمارند مگر خلافش ثابت شود!

دندان‌پزشکان هم از بیماران گله دارند که اگر مبتلا به ایدز یا هپاتیت باشند، بیماری خود را از دندان‌پزشکان پنهان می‌کنند. به همین دلیل دندان‌پزشکان مجبورند همه بیماران را مبتلا به ایدز فرض کنند تا خلاف آن ثابت شود. با این دیدگاه (پیش‌فرض) دندان‌پزشکان تمام اصول کنترل عفونت را درباره هر بیمار رعایت می‌کنند.
در مطب‌های دندان‌پزشکی با این پیش‌فرض، حداکثر اطمینان از استریل بودن دستگاه‌ها و تجهیزات دندان‌پزشکی به عمل می‌آید. استریل کردن همه وسایل دندان‌پزشکی که به نوعی با خون و بزاق بیماران تماس دارند و همچنین استفاده از وسایل یکبار مصرف برای هر بیمار در مطب از جمله اقداماتی است که دندان‌پزشکان برای حفاظت خود و بیمارانشان در برابر بیماری ایدز انجام می‌دهند.

این رعایت نکات باعث می‌شود شانس انتقال عفونت‌ها به حداقل میزان ممکن کاهش پیدا کند. فراموش نکنیم بیشتر درمان‌های دندان‌پزشکی مثل جرم‌گیری، خارج کردن دندان‌ها و… منجر به خونریزی می‌شوند و وسایل دندان‌پزشکی به ویژه وسایل تیز و برنده، به خون بیماران آلوده می‌شود. بنابراین اگر استریلیزاسیون وسایل به دقت در مطب انجام نشود، ویروس‌های عفونی به راحتی می‌توانند از بیماری به بیمار دیگر یا از بیماران به پرسنل مطب انتقال یابند.
پنهان نکنید!
شاید شما هم مبتلا به یک بیماری عفونی مثل هپاتیت باشید و از ترس این‌که مبادا در مطب دندان‌پزشکی پذیرفته نشوید وقتی دندان‌پزشک از شما درباره سابقه داشتن بیماری پرسش می‌کند، به او بگویید که هیچ بیماری و مشکلی ندارید. ولی نترسید! این به نفع شما و سایر همشهریان شماست.

وقتی دندان‌پزشک را در جریان بیماریتان قرار دهید، اکثر دندان‌پزشکان شما را می‌پذیرند و با رعایت اصول ایمنی ویژه‌ای که انتقال عفونت را به حداقل می‌رساند، درمان دندان‌پزشکی شما را انجام خواهند داد یا اگر امکانات پذیرش شما را نداشته باشند، شما را به مراکز مجهز‌تر که مخصوص پذیرش چنین بیمارانی برای درمان‌های دندان‌پزشکی‌اند، معرفی خواهند کرد. طبق آمارهای رسمی ۱۴ هزار بیمار ایدزی در کشور وجود دارد.
دکتر محمد مهدی وردی، مدیر کل سابق دفتر سلامت دهان و دندان با تأکید بر این‌که دندان‌پزشکان موظف به راهنمایی و پذیرش بیمارانی هستند که صادقانه بیماریشان را با پزشکشان در میان می‌گذارند، می‌گوید: «تمامی مراکز موظف به پذیرش بیمار هستند و هیچ پزشکی حق پاسخ ندادن به بیمار را ندارد؛ مگر در یک صورت و آن هم نداشتن تجهیزات لازم برای بیمار.
اگر مواردی این‌چنینی دیده شود بیمار حق شکایت داشته و با پزشک برخورد خواهد شد.»، رئیس دفتر سلامت دهان و دندان تأکید کرد که به هیچ عنوان تاکنون گزارشی از انتقال بیماری ایدز از دندان‌پزشکی به بیماران به این اداره گزارش نشده و تا به حال موردی این‌چنینی دیده نشده است.

مطب‌ها زیر ذره‌بین کمیته مبارزه با ایدز
دکتر مینو محرز، متخصص عفونی و عضو کمیته کشوری مبارزه با ایدز است. این نظر خانم دکتر محرز است: «ویروس‌های خطرناک مانند ایدز و هپاتیت از طریق وسایل نوک‌تیز که در مطب مورد استفاده قرار می‌گیرد، انتقال می‌یابد و افراد باید پیش از این‌که نگران انتقال ایدز باشند، باید انتقال ویروس هپاتیت را جدی بگیرند، چراکه احتمال انتقال ویروس هپاتیت ۱۰۰برابر ویروس ایدز است.»

عضو کمیته کشوری مبارزه با ایدز نیز پیشگیری از انتقال و احتیاط را مهم‌ترین راه انتقال این ویروس‌ها به بیماران در مطب‌های دندان‌پزشکی می‌داند و می‌افزاید: «باید درصورت امکان وسایل دندان‌پزشکی یکبار مصرف باشند، ‌وسایلی هم که به‌دلیل هزینه سنگین یا علل دیگر نمی‌تواند یکبار مصرف باشد، باید پس از هر بار مصرف و آغشته شدن به خون، ضدعفونی، شسته و خشک شود. اگر این اصول رعایت نشود به راحتی ویروس‌ها منتقل می‌شوند.»
دکتر محرز اشاره می‌کند که تاکنون در زمینه ابتلای افراد به بیماری ایدز از طریق اقدامات دندان‌پزشکی، در کشور گزارش رسمی ارائه نشده است.

دندان‌پزشکان در خط اول خطر
شاید بگویید از کجا می‌توان مطمئن بود که دندان‌پزشک از وسایل درست استریل شده استفاده می‌کند؟ در حقیقت راهی برای اطمینان هر بیمار به صورت شخصی از این مسئله وجود ندارد. حتی توجه به پاکیزگی مطب و ظاهر آن نمی‌تواند شما را از این نکته مطمئن کند ولی یادآوری نکاتی ممکن است نگرانی شما را تا حدود زیادی کاهش دهد: خود دندان‌پزشکان هر روزه به هر دلیلی با بیمارانی برخورد دارند که احتمال آلودگیشان به ویروس ایدز وجود دارد.
بنابراین بیش از هر فرد دیگری در معرض خطرند. بنابراین حداقل دندان‌پزشکانی که نگران سلامت خود هستند، به سلامت بیماران خود می‌اندیشند در حالی‌که بیشتر دندان‌پزشکان سلامت و ایمنی بیمارانشان حرف اول را در حرفه‌شان می‌زند.

دکتر علی یزدانی، عضو هیات‌مدیره سازمان نظام‌پزشکی تهران می‌گوید: «اگر دندان‌پزشک رعایت نکات بهداشتی را هنگام انجام اقدامات دندان‌پزشکی نکند، خودش نخستین کسی است که در معرض ابتلا قرار می‌گیرد.»
او می‌افزاید: «بیماران با مراجعه به دندان‌پزشکی در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی قرار ندارند و تا به حال گزارشی مبنی بر انتقال ایدز از مطب دندان‌پزشکی به بیماران نشده است ولی دندان‌پزشکان به واسطه ارتباط زیاد با وسایل دندان‌پزشکی که اغلب آن‌ها نوک‌تیز هستند، هر لحظه در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های ویروسی خطرناک هستند بنابراین باید نکات بهداشتی را به دقت رعایت کنند. هم اکنون نیز با ارائه اطلاعات به دندان‌پزشکان، اغلب افراد نسبت به رعایت این مسائل آگاهی دارند، بنابراین دلیلی ندارد که مردم به این علت به دندان‌پزشکی مراجعه نکنند.»

خطرناک ولی حساس
ویروس ایدز، ویروسی دلهره‌آور است ولی بسیار حساس هم هست. بنابراین رعایت اصول بهداشتی در مطب‌های دندان‌پزشکی می‌تواند خیال دندان‌پزشکان و بیماران را برای همیشه از آن آسوده کند. درواقع ویروس HIV یک ضعف خوب دارد و آن این‌که زود از بین می‌رود. دلیل عدم انتقال از طریق عطسه و سرفه شاید همین خصلت باشد که ویروس در محیط خشک و در مقابل آفتاب در عرض چند ساعت از بین می‌رود.

حرارت خشک یا حرارت مرطوب که فشار هوا در آن بالا است و در دستگاهی به نام اتوکلاو فراهم می‌شود می‌تواند در عرض ۲۰ دقیقه ویروس ایدز را از روی وسایل دندان‌پزشکی نابود می‌کند. فراموش نکنید هر قدر میزان آگاهی شما در به حق بودن خواسته‌هایتان به‌عنوان بیمار جهت گرفتن درمان سالم و مناسب، افزایش یابد، دندان‌پزشک را بیش از پیش ملزم به رعایت بهداشت و ارائه کردن خدمات دندان‌پزشکی در بالا‌ترین سطوح استاندارد و ایمنی به شما خواهد کرد.

دکتر گلرخ ثریا

این بستنی سرد در تابستان و یا یک چای داغ پس از برگشتن به منزل در یک روز برفی حسابی می‌چسبد. ولی اگر دندانتان با نوشیدن و یا خوردن این خوراکی‌های سرد و گرم ناگهان چنان درد بگیرد که از جا بپرید، دیگر شاید این خوراکی‌ها به دلتان ننشیند. 
دندانپزشکان به این می‌گویند «حساسیت دندانی» و شما حتماً انواع خمیر دندان‌های ضد حساسیت را در بازار دیده‌اید ولی این‌که هر حساسیت دندانی با خرید یک خمیر دندان ضد حساسیت بهبود یابد، امکان ندارد.

حساسیت دندانی علت‌های گوناگونی دارد و روش‌های گوناگونی هم برای درمانش وجود دارد که برای هر فرد فرق می‌کند. در این زمینه با دکتر کسری طبری، متخصص ترمیمی و زیبایی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی به گفت‌وگو نشسته‌ایم.
▪ آقای دکتر، گاهی وقتی «چای داغ یا بستنی سرد و یا آب یخ می‌خوریم» همه دندان‌ها تیر می‌کشند. این همان حساسیت دندانی است؟
ـ نه. گاهی در اثر خوردن و یا نوشیدن خوراکی‌های داغ یا سرد همه دندان‌ها هم‌زمان درد می‌گیرند، این طبیعی است و دلیلی بر حساس بودن دندان‌ها نیست در این موارد فقط باید دمای غذا را تعدیل کرد و آن را اندک‌اندک خورد.
▪ پس چه موقع می‌گوییم دندان‌ها حساس شده‌اند؟
ـ زمانی‌که یک دندان و یا چند دندان در بخش ویژه‌ایی از فک در اثر سرما یا گرما و لمس (مثل مسواک زدن و یا ناخن کشیدن) درد می‌گیرند و یا اصطلاحاً تیر می‌کشند، این درد را حساسیت دندانی می‌گوییم و به بیمار می‌گوییم دندان‌های شما حساس شده‌اند.
▪ گاهی بعضی بیماران می‌گویند وقتی مسواک نمی‌زنند، دندان‌هایشان حساس نیست ولی وقتی مسواک می‌زنند دندان‌هایشان حساس می‌شود و درد می‌گیرد، این دلیلی است که مسواک زدن را کنار بگذارند؟
ـ به هیچ وجه گاهی در اثر رعایت نکردن بهداشت دهان، لثه‌ها تحلیل می‌روند و سطح ریشه دندان در دهان نمایان می‌شود. در این شرایط با کشیدن مسواک روی دندان، این موها با سطح ریشه تماس پیدا کرده و دندان را حساس می‌کنند و شما احساس درد در دندان‌هایتان می‌کنید.
این بیماران می‌گویند وقتی مسواک می‌زنم دندان‌هایم حساس می‌شوند که نباید مسواک را کنار بگذارند بلکه باید به فکر درمان تحلیل لثه و رفع حساسیت دندانی‌شان باشند.
▪ گاهی کسانی‌که دندان قروچه می‌کنند هم از درد دندان‌ها شکایت دارند. این هم حساسیت دندانی است؟
ـ بله، گاهی کسانی‌که در اثر استرس عادت دارند در شب دندان‌هایشان را روی هم سایش دهند و وقتی صبح از خواب بیدار می‌شوند احساس می‌کنند عضلات فک و صورتشان خسته است بعضی‌ها در اثر این استرس‌ها عادت دارند در بیداری دندان‌هایشان را روی هم فشار دهند، در اثر این فشارهای شدید طوق دندان‌ها به تدریج ترک برمی‌دارد و مینا خرد می‌شود و می‌ریزد و از آن نواحی دندان حساس می‌شود.
▪ چرا گردن دندان؟ چرا بیشتر حساسیت‌های دندانی از این بخش احساس می‌شود؟
ـ چون مینا که لایه محکم پوشاننده دندان است در این نواحی گردن دندان کمترین ضخامت را دارد و به آسانی در اثر وارد آمدن نیروی زیاد دچار ترک می‌شود و یا اگر بهداشت دهانی را رعایت نکنید دندان از گردن دچار پوسیدگی شده و حساس خواهد شد.
بعضی از بیماران ترک‌های ریزی در سطوح دندان‌هایشان دارند و بیشتر به سرما حساسند این ترک‌ها در رادیوگرافی (عکس دندان) به سختی قابل تشخیص‌اند این ترک‌ها دندان‌ها را حساس می‌کند راه چاره هم فقط این است که دندان‌های ترک‌دار را زیر روکش ببریم تا حساسیت برطرف شود.
▪ خود روکش‌ها چطور؟ بعضی‌ها مدتی پس از روکش کردن دندان‌هایشان احساس می‌کنند این دندان‌های زیر روکش به سرما و گرما حساسند. چرا؟
ـ درد پس از روکش کردن در چند روز اول به دلیل تراش دندان طبیعی است ولی اگر این دردها ادامه یابد باید به دندانپزشک‌تان مراجعه کنید تا علت را پیدا کند ممکن است لبه‌های روکش کوتاه باشد، لثه تحلیل رفته باشد و یا همان (چپ روکش) حل شده باشد که باید این مشکلات برطرف شود تا درد از بین برود.

▪ گاهی کسانی‌که دندان‌هایشان را سفید کرده‌اند، می‌گویند دندان‌هایم حساس شده‌اند؛ درمان‌های دندانپزشکی هم می‌توانند باعث حساسیت دندانی شوند؟
ـ بله روکش‌‌هایی که بلندند و یا ترمیم‌هایی که بلند شکل داده شده‌اند نیز می‌توانند دندان‌ها را حساس کنند. همچنین روش‌های سفید کردن دندان (bleaching) هم گاهی دندان‌ها را حساس می‌کنند. در این‌صورت باید مدت زمان استفاده از ژل سفیدکننده در روز را کاهش دهید و یا با مراجعه به دندانپزشک غلظت ژل فلوراید را کاهش دهید. گاهی نیز باید قبل از ژل سفید کننده، دهانشویه فلوراید استفاده کنید و با خمیر دندان ضد‌حساسیت دندان را بشویید و ژل سفیدکننده را بگذارید. سپس دندان‌ها را دوباره بشویید و دهانشویه فلوراید استفاه کنید.
▪ خب با وجود این همه دلایلی که دندان‌ها را حساس می‌کنند، چه‌کار کنیم که دندان‌هایمان حساس نشوند؟
ـ بهترین روش این است که شرایطی را که باعث حساس شدن دندان‌ها می‌شوند در دهان از بین ببریم. با رعایت بهداشت دهان، روزی ۲ بار مسواک زدن و استفاده از دهانشویه فلوراید و مراجعه منظم به دندانپزشک از پوسیدگی دندان‌ها و تحلیل لثه جلوگیری کنیم. اگر دندان قروچه دارید و یا دندان‌هایتان را روی هم فشار می‌دهید، باید با ورزش‌های فکی و کم کردن استرس‌های روزانه این فشارها را از روی دندان‌ها حذف کنید گاهی دندانپزشک برایتان یک محافظ شبانه شفاف (تایت گارد) می‌سازد که به کاهش فشار دندان قروچه از روی دندان‌ها کمک می‌کند.
اگر حساس شدن دندان در اثر پودگی بلند و یا روکش بلند است باید با مراجعه به دندانپزشک روکش و ترمیم اصلاح شود. بیماران باید روش درست مسواک زدن را از دندانپزشکان بیاموزند.
▪ اگر با این مراقبت‌های خانگی، حساسیت دندان‌ها کاهش پیدا نکرد، چه کنیم؟
ـ در این صورت باید در مطب دندانپزشکی محلول‌های حساسیت‌زدا روی دندان‌ها مالیده شود و فلوراید با غلظت بالا روی سطوح دندانی قرار درمانی شود. اگر همچنان حساسیت باقی بود، با مواد هم رنگ دندان نواحی که باعث حساسیت دندان هستند را ترمیم می‌کنیم. فلوراید و مواد حساسیت‌زدا دهانه لوله‌های عاجی را مسدود می‌کنند و با جلوگیری از حرکت مایع درون این لوله‌ها، مانع تحریک انتهای اعصاب دندان و بروز درد و حساسیت می‌شوند.
▪ همه بیماران با این روش‌ها حساسیت دندانی‌شان برطرف می‌شود و جواب می‌گیرند؟
ـ آستانه درد اثر مختلف و متفاوت دارد. بعضی‌ها آستانه درد پایینی دارند و به آسانی دندان‌هایشان حساس می‌شود در این افراد باید درمان‌های پیشرفته‌تر دندانپزشکی برای رفع حساسیت انجام شود.
▪ خمیر دندان‌های ضد حساسیت را این روزها در تبلیغات روزنامه‌ایی زیاد می‌بینیم؛ این خمیر دندان‌ها در رفع حساسیت دندانی مفیدند؟
ـ این خمیر دندان‌های حساسیت‌زدا مفیدند به شرط این‌که حساسیت دندانی بیمار خیلی (چندان) پیشرفته نباشد در حساسیت‌های متوسط و کم می‌توانند باعث کاهش حساسیت دندانی شوند.
▪ دستورالعمل مصرف آن‌ها چگونه است؟
ـ روزی ۲ مرتبه به مدت ۲ هفته باید استفاده شوند. مطالعات نشان می دهند که اگر بیمار ۵-۱ هفته پس از یک دوره مصرف، خمیر دندان ضد حساسیت را کنار بگذارد، حساسیت دندانی دوباره باز خواهد گشت. بنابراین برای گرفتن دستیابی به نتایج مطلوب باید به طور منظم و پیوسته استفاده شوند.
▪ لیزر چطور؟ جدیداً آن را برای رفع حساسیت دندانی توصیه می‌کنند.
ـ استفاده از لیزر برای رفع حساسیت دندانی روش جدیدی است. لیزر با انعقاد پروتئین‌ها دهانه لوله‌های عاجی را می‌بندد و حساسیت را رفع می‌کند. در ایران بیشتر در مراکز دانشگاهی‌ و تحقیقاتی استفاده می‌شود.
▪ بعضی از بیماران مسن همه دندان‌هایشان سایش پیدا کرده‌اند و به همین دلیل حساس‌اند. در این شرایط استفاده از خمیر دندان ضد حساسیت درمان این دردها می‌تواند باشد؟
ـ در اثر افزایش سن و رژیم غذایی خام و سخت همه دندان‌ها سایش پیدا کرده و دندان‌ها دچار گودی‌ها و فرورفتگی‌هایی است که گاهی حساس است. باید این ضایعات ترمیم شوند بر اساس میزان سایش دندان‌ها ترمیم می‌شوند و یا روکش می‌شوند.
▪ گاهی وقتی به تازگی دندان را با مواد ترمیمی نقره‌ای (آمالگام) ترمیم می‌کنیم آن دندان‌ها با خوردن غذاهای سرد و گرم تیر می‌کشند و درد می‌گیرند با این حساس شدن دندان چه کنیم؟
ـ حساسیت دندان پس از ترمیم با مواد نقره‌ای اگر فقط به صورت حساسیت به سرما باشد، تا ۲ ماه طبیعی است و در طول این زمان این دردها باید به سمت کمتر شدن برود و در نهایت برطرف شود. اگر پس از ۲ ماه همچنان باقی بود ترمیم باید تعویض شود

شايد عاشقانه‌ترين مصداق اولين نگاه يك آشنايي، يك لبخند زيبا باشد و شايد تاثيرگذارترين و به‌يادماندني‌ترين بخش صورت هر شخص لبخندش باشد. زيبايي يك لبخند جذب‌كننده است و نازيبا بودن آن گاهي دافعه ایجاد می‌کند. خيلي‌ها را حتي از روي لبخندشان به‌خاطر سپرده‌ايم: «هماني كه لبخند زيبايي داشت»، «هماني كه وقتي مي‌خنديد دندان‌هاي جلويي‌اش بيرون مي‌زد.» «هماني كه وقتي مي‌خنديد، جاي خالي‌ دندانش‌ معلوم مي‌شد»… موثرترين نشان هر لبخند دندان‌هاست، هرچند فرم لب‌ها و موقعيت آنها هم تاثيرگذار هستند اما طرز قرارگيري دندان‌ها، زيبايي، رنگ و سلامت آنها، مهم‌ترين نقش را در شكل‌دادن به لبخند بازي مي‌كنند.

در سايه درمان‌ ارتودنسي، سال‌هاست كه دندان‌هاي به‌شدت نامرتب و به هم ريخته، درمان مي‌شوند و به فرم و ترتيب قابل قبولي درمي‌آيند. اما غير از نامرتب بودن دندان‌ها، عوامل زياد ديگري ممكن است در به هم ريختن فرم و شكل دندان‌ها و در نهايت، زيبايي لبخند تاثير داشته باشند.

صد درد، صد درمان

دندان‌ها ممكن است به دلايل مختلفي نازيبا شوند

• دندان‌هاي بدرنگ و تيره: ميناي دندان، لايه‌اي است كه روي دندان‌ها را مي‌پوشاند و گاهي برجستگي‌ها و فرورفتگي‌هايي دارد كه رنگدانه‌هاي مواد غذايي، دود سيگار، مواد آرايشي و حتي آلودگي‌هاي هوا را به خود جذب مي‌كند. اگر بدرنگ شدن دندان‌ها به‌دلیل تغيير رنگ ميناي دندان باشد (تغيير رنگ خاص)، به راحتي با يك جلسه جرمگيري و بروساژ در مطب دندان‌پزشکی تميز مي‌شود.

اما گاهي تغيير رنگ دندان‌ها به‌دليل نفوذ رنگدانه‌ها يا تغيير رنگ لايه داخلي يعني عاج اتفاق مي‌افتد. اين تغيير رنگ‌ها، تنها به كمك برس تنها نمي‌شوند. امروزه براي سفيدكردن اين‌ دندان‌ها از روش نسبتا جديدي به نام «بليچينگ» يا سفيدكردن دندان‌ها استفاده مي‌شود. موادي كه براي بليچينگ دندان‌ها استفاه مي‌شود، طبق آنچه كارخانه‌هاي سازنده ادعا مي‌كنند، موادي بي‌خطر هستند كه تنها روي بافت سخت دندان اثر مي‌گذارند و بر رگ‌ و اعصاب داخل دندان هيچ تاثيري ندارند اما دقت كنيد همين مواد هم اگر به‌طرز ناصحيح استفاده شوند، ممكن است به دندان‌ها و لثه اطراف آنها آسيب‌هاي جدي وارد كنند.

• فرورفتگي‌ها و بدشكلي‌هاي روي دندان‌ها: اين ضايعات دنداني كه اغلب ممكن است با جمع‌شدن رنگدانه‌ها، منجربه تغيير رنگ شود يا كانوني براي شروع پوسيدگي باشند، به راحتي با مواد هم‌رنگ دندان (به نام كامپوزيت رزين‌ها) ترميم مي‌شوند. اگر ماده پركننده هم‌رنگ دندان به درستي انتخاب رنگ و به خوبي پرداخت شود، دندان پرشده ظاهري كاملا مشابه دندان طبيعي پيدا مي‌كند.
• دندان‌هاي غير هم‌اندازه: گاهي پيش مي‌آيد كه دو دندان مجاور هم ـ كه در اصل بايد هم‌شكل و هم اندازه باشندـ ازنظر اندازه تفاوت داشته باشند و مثلا يكي، كوتا‌ه‌‌تر از ديگري باشد. اگر اختلاف اندازه دو دندان خيلي زياد نباشد، گاهي اوقات دندان‌پزشك، با انجام تراش كوچكي روي دندان بزرگ‌تر، آن را با دندان كوچك‌تر هم اندازه و هم فرم مي‌كند و ظاهري قرينه براي اين دو دندان ايجاد مي‌كند. اين كار در صورتي قابل اجراست كه اختلاف اندازه دو دندان، اندك باشد اما اگر سايز دو دندان اختلاف زيادي با يكديگر داشته باشد، لازم است براي درمان به روش‌هاي ديگري مانند روكش كامل يا وينرها فكر كرد.
• فاصله بين دندان‌‌های جلويي: شايد شما هم جزو آن گروهي باشيد كه بين دو دندان جلويي‌شان يك فاصله كوچك وجود دارد. به‌ياد داشته باشيد، گاهي فاصله‌هاي كوچك و خوش‌فرم بين دندان‌هاي جلويي، لبخند را زيباتر و جذاب‌تر مي‌كند اما اگر فاصله بين دندان‌هاي جلويي شما به حدی زياد است شما را آزار مي‌دهد، مي‌توانيد از دندان‌پزشك كمك بگيريد. اين فاصله معمولا به كمك روش‌هاي ارتودنسي، ترميم به كمك مواد هم‌رنگ دندان، روكش‌ها يا وينرها قابل اصلاح هستند (درباره وينرها در همين مقاله توضيح داده خواهد شد.)
• پوسيدگي‌هاي دندان‌های جلويي: هرچند آمالگام‌ها (پركردگي‌هاي فلزي) مواد نجيب و سازگار با بدن براي پركردن دندان‌هاي عقبي هستند اما به‌خاطر رنگشان، براي دندان‌هاي جلويي استفاده نمي‌شوند. پوسيدگي‌هاي دندان‌هاي جلويي معمولا به كمك پركننده‌هاي هم‌رنگ دندان ترميم مي‌شوند و اغلب هم ظاهر قابل قبولي براي دندان‌ها ايجاد مي‌كنند.
• شكستگي دندان‌هاي جلويي: ضربه‌هايي كه يك توپ بسكتبال، يك زمين خوردن، مشت حاصل از يك نزاع خياباني و حتي ضربه به ظاهر كوچك يك قاشق به دندان‌هاي جلويي وارد مي‌كند، ممكن است منجر به شكستگي شود. اين شكستگي‌ها كه گاهي تا نيمي از دندان را هم از بين می‌برند، معمولا براي درمان نياز به روكش دارند.

فراموش نكنيد

• درمان‌هاي زيبايي معمولا درمان‌هايي گران‌قيمت هستند. شايد شما مجبور باشيد براي عمليات زيبايي يك دندان هزينه‌‌اي چند برابر هزينه درماني يك دندان بپردازيد.
• وقتي دندان‌هاي خود را به درمان‌هاي زيبايي مي‌سپاريد، خصوصا مواقعي كه دندان شما مشكل خيلي شديد و شكستگي حادي ندارد، بافت سالم دندان خود را از دست مي‌دهيد و براي به‌دست آوردن زيبايي، خود را به دست مواد ساختني و دستمايه تكنولوژي و كارخانه‌هاي سازنده مواد دنداني مي‌سپاريد. امروزه تكنيك‌هاي دندان‌پزشكي و مواد دنداني پيشرفت فوق‌العاده‌اي كرده‌اند اما براي بهترين آنها هم عمري پيش‌بيني مي‌شود. بنابراين شما با انجام درمان‌هايي كه تنها به منظور زيبايي انجام مي‌شود و هيچ‌ ضرورت درماني ندارد، دنداني را كه ممكن است طول عمري طولاني داشته باشد، با يك طول عمر حداكثر چند ساله عوض مي‌كنيد. اگر به سمت درما‌ن‌هاي زيبايي پيش مي‌رويد، دقت كنيد كه اولا نازيبايي دندان‌هاي شما واقعي و در حدي شديد باشد كه شما را واقعا عصبي و ناراحت مي‌كند و بنابراين عوارض درمان‌هاي زيبايي را هم خواهيد پذيرفت، ثانيا در انتخاب دندان‌پزشك خود دقت كنيد. به افراد متخصص دندان‌پزشكي زيبايي مراجعه کنید و درباره كار آنها به طرز گسترده تحقيق كنيد. به عبارتي كار را به كاردان بسپاريد.
• واقع‌بين باشيد. درست است كه تكنيك‌ها پيشرفته‌اند و انواع و اقسام مواد دنداني با رنگ‌ها و سايه‌هاي مختلف به بازار آمده‌اند اما هيچ‌كدام نمي‌توانند، ظاهر ايده‌آلي براي شما ايجاد كنند. به‌عبارتي هرگز به زيبايي يك لبخند زيبا با دندان‌هاي طبيعي نخواهد شد. گاهي تصاوير مجله‌ها گول زننده‌اند. به‌خاطر داشته باشيد، تكنيك‌هاي دندان‌پزشكي، مي‌توانند ظاهر لبخند شما را، اگر واقعا نازيباست، بهتر كنند اما نمي‌توانند براي شما يك لبخند كامل و بي‌نقص فراهم كنند.
• يكي از محاسن دندان‌پزشكي زيبايي اين است كه تا حد زيادي مي‌توان آينده آن را به كمك تكنيك‌ها و تصاوير كامپيوتري پيش‌بيني كرد. اگر دندان‌پزشك شما اين امكانات كامپيوتري را دارد از او بخواهيد با يك تصوير، حدودي از فرم آينده دندان‌هاي شما را به شما نشان دهد.

وينرها

امروزه استفاده از وينرها بسيار رايج و گسترده شده‌اند. در اين روش دندان‌هايي كه نواقص زيبايي مانند بدرنگي، بدشكلي، لب پرشدگي يا فاصله بين دندان‌هايي جلويي را دارند، تراش مي‌خورند و لايه نازكي از سراميك‌هاي دندان‌پزشكي براي رويه اين دندان‌ها ساخته مي‌شود. تراشي كه براي قرارگيري وينرها روي دندان‌ انجام مي‌شود، معمولا بسيار كم است و گاهي حتي به انجام بي‌حسي هم نياز نيست. معمولا براي درمان‌هاي وينر به دو ياسه جلسه كار دندان‌پزشكي نياز است؛ يك جلسه براي معاينه و مشورت و جلسه ديگر براي تراش، قالب‌گيري و چسباندن موقت و دائم روكش‌ها. قالب‌هاي گرفته شده از دندان‌هاي تراش خورده به لابراتوار فرستاده مي‌شوند و حدود يك هفته تا ، وينرهاي آماده شده روي دندان‌ها چسبانده مي‌شوند.

هر چند وينرها، نسبت به روكش‌هاي دنداني به تراش‌ كمتري احتياج دارند و بافت سالم‌ كمتري از دندان حذف مي‌شود اما همين درمان كوچک هم ريسك‌هاي مخصوص به خود را دارد. ازجمله

– وقتي ميناي دندان براي قرارگيري وينر تراش مي‌خورد، دندان ممكن است حساس شود.

– ممكن است وينرها، رنگي هماهنگ با دندان‌هاي طبيعي اطراف خود پيدا نكنند.

– وينرها ممكن است بيفتند، زيرا تنها عامل چسباندن آنها به دندان، چسب‌هاي مخصوص دندان‌پزشكي است كه اين خواص و عمر محدود خود را دارند و ممكن است با ضرباتي مانند گاززدن مواد غذايي و … نيفتند.

بالاخره، دندان‌پزشكي زيبايي، بله يا نه؟

وقتي از دندان‌هاي بسيار زردتان كه در اثر يك آنتي‌بيوتيك نوزادي كاملا بدرنگ شده، رنج مي‌بريد يا وقتي نصف دندان جلويي شكسته و وقت لبخندزدن ناخودآگاه دست‌هايتان را به جلوي دهانتان مي‌كشاند، تا عيب لبخندتان را بپوشانيد واقعا نعمت بزرگي است كه پديده‌اي به نام دندان‌پزشکي زيبايي از راه مي‌رسد، عيوب لبخندتان را مي‌پوشاند و به شما يك لبخند و يك دنيا اعتماد به نفس هديه مي‌دهد. در اين شرايط آنقدر لبخندتان را بدشكل می‌بینید كه تمام ريسك‌هاي كوچك و بزرگ‌ تكنيك‌هاي زيبايي دندان را مي‌پذيريد و يك لبخند زيبا تحويل مي‌گيريد اما اگر نازيبايي لبخند، بسيار اندك است، به ندرت ديده مي‌شود و به عبارتي توجه و دستكاري‌كردن چنين دنداني حكم مته به خشخاش گذاشتن را دارد، بهتر است از دستکاری آن منصرف شوید، زیرا تکنیک‌های زيبايي، هرچند بسيار عالي و بي‌نقص انجام شوند، حكم دستكاري در بافت طبيعي بدن را دارند كه در هر صورت ممكن است عوارضي كوتاه يا بلندمدت ايجاد كنند.

کارتون ماداگاسکار را دیده‌اید؟ کارتونی پر از حیوانات ناز و بامزه‌ ولی تا به حال فکر کرده‌اید که فیل چند تا دندان دارد؟ کرگدن؟ کوسه چه‌طور؟ مار چه‌طور؟ اصلا می‌دانید خودتان چند تا دندان دارید؟ دنیای دندان‌های موجودات این کره خاکی بسیار متفاوت و جالب است. شاید دانستن اینکه هر موجودی در این دنیا با چند دندان غذا می‌خورد و یا هر دندان حیوانات به چه درد می‌خورد، سرگرم‌کننده باشد. از کوسه‌هایی که بیش از سی‌هزار دندان درمی‌آورند تا 2 دندان عجیب و غریب فیل که به عاج فیل شهرت دارند.

دندان‌های سگ‌ها

چون سگ‌ها حیواناتی گوشتخوار هستند، دندان‌های آنها برای شکارگری اختصاص یافته است. سگ‌ها عادت دارند غذا را به مدت طولانی در دهان خودشان نگه دارند. دندان‌های آسیاب بزرگ و قلاب مانند آنها برای گرفتن و سوراخ کردن همه خیلی عالی است. دندان‌های کناری و عقبی سگ‌ها هم برای قطعه قطعه کردن و آسیاب کردن غذا استفاده می‌شود. جالب است بدانید که تنها دندان سگ‌ها که ممکن است خیلی برایشان دردسرساز شود دندانی است که «دندان گوشتخواری» نامیده می‌شود. سگ دارای 2 جفت دندان گوشتخواری است. آخرین پیش آسیاهای بالایی و نخستین آسیاهای پایینی دندان‌های گوشتخواری و یا برنده سگ‌ها نامیده می‌شوند. این دندان‌ها بسیار قوی هستند و سه ریشه دارند و در بیشتر سگ‌های پیر دچار پوسیدگی شده‌اند. اولین علامت درگیری این دندان هم این است که پای چشم سگ برآمده می‌شود و باد می‌کند.

ماهی پیرانا، گوشتخوار هراس‌انگیز آکواریوم‌ها

ماهی‌های پیرانا، به خاطر قدرت تایید شده‌شان در بلعیدن حیوانات بزرگ و حتی انسان در دنیا شهرت دارند. معمولا کسی این ماهی را در آکواریوم‌ خانه‌اش نگه نمی‌دارد چون اگر در هنگام  غذا دادن به ماهی‌ها غافل شود ممکن است، انگشتان دست‌هایش را از دست بدهد. بد نیست بدانید این ماهی‌ها دندان‌های خود را مانند کروکودیل، در طول دوران زندگی‌شان جایگزین می‌کنند البته آنها به جای جایگزین کردن تک‌تک دندان‌ها، به صورت یکی یکی، کلی ردیف دندان‌هایش را به 4 قسمت تقسیم می‌کنند (یعنی هر ردیف به دو قسمت) و سپس هر یک  چهارم از دندان‌ها را که جایگزین کردند، نوبت به یک چهارم بعدی می‌رسد و همین‌طور تا آخر بنابراین در یک زمان مشخص ممکن است هر یک چهارم فک‌های این ماهی‌های بدون دندان باقی بماند و دندان‌های جدید دو روز بعد در جای دندان‌های قبلی که افتاده‌اند رویش پیدا کنند. دلیل این پدیده هم این است که هر دندان باید در دندان‌های اطرافش قفل شود. جالب است بدانید بین دو دندان پیرانا لثه‌ای وجود ندارد و لثه فقط در قسمت فوقانی دندان‌ها وجود دارد و تا بین دندان‌ها پیش روی نمی‌کند. کل ردیف دندان‌ها مثل لبه یک چاقوی قوی برنده به هم چفت می‌شود تا گوشت را به آسانی پاره کند.

کوسه‌ها، رکوردداران دندانی

شاید هیچ موجودی در این دنیا به اندازه کوسه‌ها خوشبخت نباشد چون هر دندانی را که از دست دهد، دندانی دیگر جایگزین آن خواهد شد. کوسه‌ها به صورت مداوم دندان‌هایشان را استفاده می‌کنند و از دست می‌دهند. برخی از گونه‌ها در طول عمر خود نزدیک به 30 هزار دندان درمی‌آورند. عمل جایگزین دندانی در این جانور دریایی همیشه رخ می‌دهد. هر یک از دندان‌های کوسه در ردیفی واقع شده است که با شکستن یکی، دیگری جایگزین آن می‌شود.

خزندگان مرداب‌ها که شما را می‌بلعند: (کروکودیل و تمساح)

اگر شما قرار است به یک مرداب بروید، بد نیست بدانید که چه خزندگانی و با چه دندان‌هایی قرار است شما را ببلعند. اگر فرق کروکودیل و تمساح را نمی‌دانید، به آرواره‌های آنها نگاهی کنید. آرواره‌های بالایی و پایینی کروکودیل تقریبا هم‌اندازه و هم پهنا هستند بنابراین دندان‌ها روی خط آرواره‌ای و هنگامی که دهان کروکودیل بسته است، دیده می‌شوند و در معرض دید قرار می‌گیرند. آنها همچنین 4 دندان بزرگ روی آرواره‌های پایینی‌شان دارند و هنگامی که حیوان دهان خود را می‌بندد این دندان‌ها در سوراخ‌هایی روی آرواره‌ بالایی فرو می‌روند. برعکس تمساح‌ها آرواره‌های بالایی پهن هستند پس وقتی دهان خود را می‌بندد شما دندان‌های بالایی آن را می‌بینید. 4 دندان بزرگ آرواره پایینی در کروکردیل‌ها نمایان و در تمساح‌ها از دید پنهان است.

مارهای بی‌دندان

آیا می‌دانستید دندان‌های مارها هم می‌افتد و مارها بی‌دندان می‌شوند؟ مارهای سمی از دندان‌های خودشان برای تزریق سم به طعمه‌ نگون‌بخت استفاده می‌کنند. داخل این دندان‌ها مجرایی وجود دارد که به کیسه سم راه دارد. هر چند هفته یک بار این دو دندان می‌افتد و به وسیله دندانی جدید جایگزین می‌شود. کیسه سم که در سر مارها و پشت گوش داخلی آنها قرار دارد با انقباض و فشار آوردن در اثر گرمش، فشرده می‌شود و سم از طریق مجرای داخل نیش به داخل بدن طعمه تزریق می‌شود.

عاج فیل، دو دندان بیش از اندازه بزرگ

عاج‌های فیل که این همه در دنیا قیمت دارد و فیل‌های بیچاره بی‌شماری در دنیا به خاطر آنها قربانی تفنگ شکارچیان فیل می‌شوند، در واقع دو عدد از دندان‌های این حیوان است که رشد اضافی‌تر از دندان‌های دیگر او کرده‌اند. دندان‌های داخل دهان فیل هم بزرگ هستند ولی تعداد آنها کم است و همه‌شان دندان آسیا هستند که برای نشخوار برگ‌ها استفاده می‌شوند. فیل‌های آفریقایی بزرگ‌ترین پستانداران گیاهخوار دنیا هستند.

تقریبا همه افرادی که نزد دندان‌پزشک رفته‌اند، تجربه گرفتن عکس از دندان‌هایشان را دارند. در دندان‌پزشکی نیز مانند سایر رشته‌های پزشکی از پرتونگاری برای کمک به تشخیص بیماری یا آسیب دندان استفاده می‌شود. عکس‌ها در تعیین وجود و وسعت حفره یا کرم‌خوردگی‌های دندان به کار می‌آیند. با عکس رادیوگرافی می‌توان فساد و پوسیدگی دندان را حتی زمانی که مینا هنوز سالم به نظر می‌آید، تشخیص داد، به ویژه وقتی پوسیدگی بین دندان‌ها مخفی شده یا زیر خط لثه باشد. عکس رادیوگرافی به تشخیص آبسه دندان، آسیب استخوان ناشی از بیماری پیر دندانی، شکستگی‌های فک و دندان سایر ناهنجاری‌های فک و دندان نیز کمک می‌کند. به علاوه، اطلاعاتی در زمینه دندان‌های درنیامده یا گیرکرده، در اختیار دندان‌پزشکان می‌گذارد. برای گرفتن عکس رادیوگرافی می‌توان از فیلم‌های سنتی یا فناوری دی

جیتال استفاده کرد. برای کرم‌خوردگی‌ها از عکس «بایت وینگ» استفاده می‌شود. علت نامگذاری آن است که بخش کوچکی از فیلم در دهان و نزدیک دندان‌ها قرار می‌گیرد و شما برای نگه داشتن فیلم با دندان‌های خود روی پوشش کاغذی فیلم فشار می‌آورید. سپس دستگاه را روی دندان تنظیم کرده و اشعه می‌دهند. تصویر دیجیتال بلافاصله آماده می‌شود و ظهور فیلم‌ رادیوگرافی هم چند دقیقه بیشتر طول نمی‌کشد.

عکس دندان، عصای دست دندان‌پزشک
به هر شکل که عکس گرفته شود، تصویر حاصل به دندان‌پزشک شما در تعیین اقدام مناسب کمک شایانی خواهد کرد. میزان اشعه‌ای که در خلال رادیوگرافی سنتی ساطع می‌شود، بی‌‌‌نهایت ناچیز است و مقدار اشعه به کار رفته برای گرفتن عکس دیجیتال حتی از این هم کمتر است. با این وجود هیچ‌کس نباید بیش از مقدار لزوم در مواجهه با اشعه قرار گیرد. در مورد اینکه چند وقت یک‌بار باید عکس بگیرید با دندان‌پزشک خودتان مشورت کنید. به عنوان اقدامی برای جلوگیری از دریافت اشعه‌ای بیش از حد، به شما پیش‌بندی داده می‌شود که از سینه تا پایین شکم را می‌پوشاند.

عکس تک دندان
این عکس را دندان‌پزشکان عکس «پری‌اپیکال» می‌نامند. معمولا این عکس از تک دندان و یا حداکثر ۲ تا ۳ دندان گرفته می‌شود. از روی این عکس می‌توان پوسیدگی‌های سطح جونده دندان‌ها را تشخیص داد. علاوه بر این با استفاده از این عکس درمان ریشه دندان انجام می‌شود. در طول درمان ریشه دندان حداقل ۴ عدد از این نوع عکس از دندان شما گرفته می‌شود. عکس اولیه که وضعیت ریشه دندان را نشان می‌دهد. عکس دوم که طول فایل و یا سوزن را در کانال دندان شما نشان می‌دهد و دندان‌پزشک می‌تواند به طول ریشه دندان از روی این عکس پی ببرد. عکس سوم که نشان‌دهنده این است که مواد پر کننده ریشه تمام طول ریشه را پر کرده‌اند و در ‌‌نهایت عکس آخر کیفیت درمان ریشه دندان را تایید می‌کند. دستگاهی که این رادیوگرافی با آن تهیه می‌شود و در هر مطبی موجود است و در انواع پیشرفته آن دوز اشعه‌ای که به شما می‌رسد اندک است.
معمولا در انواع قدیمی‌تر پزشک و پرستار هنگام تاباندن اشعه پشت یک دیوار سربی پنهان می‌شوند چون در طول روز لازم است از چند بیمار عکس بگیرند، در حالی که شما فقط در طی درمان چند عکس می‌گیرید و دوز بسیاری از اشعه را دریافت نمی‌کنید. برای بررسی کامل دهان حداقل ۱۴ عدد از این نوع عکس لازم است.

عکس مخصوص کودکان
عکس مخصوص کودکان مانند نوع قبلی است با این تفاوت که فیلم اندازه کوچک‌تری دارد تا در دهان کودک جا بگیرد. میزان اشعه لازم برای عکس‌برداری از دندان‌های کودکان هم کمتر از نوع بزرگسالان است که دستگاه تولید اشعه X، این میزان را تنظیم خواهد کرد.

عکس پانورامیک
این‌‌ همان عکس بزرگی است که همه دندان‌های فک بالا و پایین در آن دیده می‌شوند. برای تهیه این نوع عکس شما باید معمولا به مطب‌های مخصوصی مراجعه کنید که دستگاه مخصوص تهیه این عکس را داشته باشند. این دستگاه معمولا دور سر شما می‌چرخد تا تصویر مناسبی از همه دندان‌های شما تهیه کند. دندان‌پزشکان به دلایل متفاوتی این عکس را سفارش می‌دهند. یکی از کاربردهای آن بررسی شکستگی فک‌ها بر اثر ضربه ناشی از تصادف و یا زمین خوردن است. با این عکس می‌توان همچنین وجود تومور و کیست در فک‌ها را بررسی کرد. قبل از درمان ارتودنسی و یا جراحی دندان عقل نیز لازم است که این عکس را تهیه کنید.

عکس بایت وینگ
شما کمتر با تهیه این عکس میانه خوبی دارید ولی این عکس خوبی برای نشان دادن پوسیدگی‌های بین دندانی است. معمولا برای بررسی پوسیدگی بین دندان‌های عقبی شما ۴ عدد از این عکس‌ها کافی است. اسم این عکس به معنای «بال پروانه» است چون شما دندان‌های فک بالا و پایین را در این عکس تقریبا به شکل بال پروانه خواهید دید. در چکاپ‌های سالانه از دندان‌پزشک بخواهید این عکس را نیز حتما از دندان‌های شما تهیه کند.

عکس سفالومتری
این عکس را هم حتما باید در مراکزی مجهز به انواع دستگاه‌های رادیوگرافی تهیه کنید. معمولا اگر شما نیاز به ارتودنسی داشته باشید، لازم است این عکس را از دندا‌‌نهایتان تهیه کنید. این عکس برای بررسی رشد فک و صورت و جمجمه بسیار عالی است، در عین حال مسیر رشد فک و صورت و الگوی صورت را نیز مشخص می‌کند.

شما براي نوزادتان چه شيشه شيري خريده‌ايد: شيشه‌اي يا پلاستيکي؟ جواب بسياري از شما که يک نوزاد داريد، اين است که اين روزها شيشه‌هاي پلاستيکي، تمام بازار را گرفته‌اند؛ هم ارزان‌ترند، هم‌ نشکن؛ پس خريدشان باصرفه‌تر است.

ولي محققان مي‌گويند شيشه‌هاي شير شيشه‌اي ايمن‌ترند.از طرف ديگر، بسياري از سرشيشه‌ها و پستانک‌ها باعث اختلال در رشد دندان‌‌ها و فک کودکان مي‌شوند.

مطالعات جديد نشان داده است شيشه‌هاي شير پلاستيکي که از پلاستيک‌هاي بازيافتي توليد مي‌شوند، حاوي ماده‌اي به اسم «بيسفنول A» هستند که مي‌تواند در آينده موجب سرطان پروستات، سرطان پستان و بلوغ زودرس در کودکان شود. محققان معتقدند که اين ماده مي‌تواند نقش هورمون‌ها را در بدن تقليد کند و آثار مخربي در بدن کودکان و نوزادان در حال رشد باقي بگذارد.

5 توصيه مهم درباره شيشه شير

 1 براي اينکه کودک‌تان را از خطرات «بيسفنول A» در امان نگه داريد، شيشه ‌شيرهاي پلاستيکي را دور بيندازيد و يک شيشه شير از جنس شيشه بخريد. اين بطري‌ها گران‌ترند و امکان شکستن آنها زيادتر است ولي در مقابل ايمن‌ترند. کودک را نبايد هنگام خوردن شير با شيشه شيشه‌اي تنها گذاشت و نبايد اجازه داد هنگام شير خوردن با آن راه برود چون امکان زمين خوردن و شکستن شيشه وجود دارد.

2 شيشه ‌شير پلاستيکي را داخل دستگاه مايکروفر نگذاريد. اين امواج سبب شکستن اين مولکول شده و خطرات آنها را بيشتر مي‌کنند.

3 شيشه ‌شير پلاستيکي کودک‌تان را داخل ماشين ظرف‌شويي و يا با مواد شوينده قوي نشوييد چون باز هم موجب شکستن مولکول «بيسفنول A» مي‌شود و اين ماده راحت‌تر جذب بدن کودک مي‌شود. بهتر است شيشه شير کودک را به وسيله دست و با مواد شوينده ملايم بشوييد.

4 شرکت‌هاي سازنده شيشه شير و ساير وسايل پلاستيکي کودکان، روي محصولات خود برچسب «بدون BPA» را نصب کرده‌اند. اين محصولات پلاستيکي فاقد ماده «بيسفنول A» هستند و شما مي‌توانيد اين محصولات را خريداري کنيد.

5 شيشه شير کودک را گرم نکنيد. گرم کردن شيشه ‌شير نوزادان موجب مي‌شود اين ماده که استروژني مصنوعي است، از شيشه جدا شده و در شير نوزاد حل شود. محققان معتقدند که اگر شيشه تا دماي 80 درصد حرارت داده شده و يا از مايعات داغ پر شود، ماده فوق از آن جدا شده و وارد محتويات شيشه مي‌شود. اين ماده سبب بروز حالت زنانگي در پسرها، بلوغ زودرس دخترها، سرطان پستان و پروستات و برخي از انواع ديابت مي‌شود.

راهنماي خريد سرشيشه و پستانک

شيشه شير مدرني براي کوچولوها

به تازگي، برخي از کارخانه‌هاي توليدکننده بطري شير کودک، بطري‌هاي شيشه‌اي خاصي را ساخته‌اند که لايه‌اي سيليکوني روي شيشه آن را پوشش داده است. اين لايه محافظ از شکستن شيشه ‌شير شيشه‌اي جلوگيري مي‌کند. سيليکون هم شيشه را عايق گرمايي مي‌کند؛ بنابراين دست کودک هنگام تماس با شيشه شير نمي‌سوزد. از طرف ديگر، جنس آن به گونه‌اي است که کودک احساس خوبي از لمس آن و گرفتن آن در دست خواهد داشت.

سرشيشه و پستانک ارتودنسي

توصيه دندان‌پزشکان، اين است که براي کودک‌تان حتما سر شيشه و پستانک ارتودنسي بخريد. اين وسيله‌ها در اندازه‌هاي گوناگون موجودند و سر آنها به‌گونه‌اي است که که مکيدن آن باعث آسيب به دندان‌ها و فک کودک نمي‌شود. پستانک‌هاي ارتودنسي، تاشو و متقارن با توجه به شيوه طبيعي رشد کام، دندان‌ها و لثه ساخته مي‌شود، حتي چنانچه در دهان به حالت واژگون قرار گيرند اين ويژگي‌ها را حفظ مي‌کنند. برخي پستانک‌هاي از سيليکون تهيه شده‌اند. پستانک‌هاي سيليکوني بدون بو و مزه بوده و بادوام‌تر از پستانک‌ها لاتکس مي‌باشند. به منظور رعايت بهداشت، همه پستانک‌هاي با درپوش‌هاي حفاظت کننده ارايه مي‌شوند و از آنجا که منفذدار هستند قابليت استريل شدن با بخار را دارند. اين پستانک‌ها داراي دسته حلقوي ايمني و سوراخ‌هاي هوا در بدنه هستند تا از تحريک پوست حساس کودک جلوگيري نمايند.

سرشيشه‌اي به شكل سينه مادر

اين سر‌شيشه‌ها طوري طراحي شده اندكه وقتي كودك آن را مي‌مكد،‌ درست مثل اين است كه سينه مادر را مي‌مكد و به همين علت تكامل كام و فك كودك روند طبيعي خود را طي مي‌كند. وقتي در شيشه كودك،‌ اين شكل از سرشيشه را قرار مي‌دهيد،‌ بايد آن را طوري در دهان كودك قرار دهيد كه سوراخ‌هاي آن روبه بالا باشد، در نتيجه در هنگام مكيدن، شير به سقف دهان كودك بپاشد.

سرشيشه‌هاي معمولي

اين شكل از سرشيشه،‌ همان فرم معمول است كه همه ما با آن آشنايي داريم ولي راه مكيدن اين سرشيشه‌ها توسط شيرخوار،‌ با مكيدن سينه مادر كاملا فرق مي‌كند. خارج شدن شير از اين نوع سرشيشه‌ها به نيروي مكش نياز نداشته و بسيار راحت‌تر از سينه مادر است كه اين موضوع مي‌تواند باعث ايجاد اختلال در تكامل فك و كام شيرخوار شود. ميزان جريان شير از اين نوع سرشيشه‌ها بسته به‌ اندازه سوراخ آنها متفاوت است و بهتر است قبل از هر بار تغذيه با اين نوع سرشيشه،‌ سرعت جريان شير بررسي شود. اگر شيشه روبه‌ پايين گرفته شود سرعتي در حدود 2 تا 3 قطره در ثانيه تقريبا مناسب است.

سرشيشه‌هاي ضدنفخ

وقتي كودك براي تغذيه از سرشيشه‌هايي كه ضدنفخ نيستند استفاده مي‌كند،‌ بعد از چند بار مكيدن مجبور است كمي سر شيشه را شل كند تا هوا از سوراخ‌هاي سرشيشه وارد شيشه شود و فشار منفي كه در اثر خارج شدن شير در آن ايجاد شده را جبران كند و در اين فاصله خودش هم مقداري هوا بلع مي‌كند. سرشيشه‌هاي ضدنفخ طوري طراحي شده‌اند كه در لبه آنها سوراخ‌هايي وجود دارد كه هوا مي‌تواند از آنها عبور كرده و بدون اينكه كودك مجبور باشد سرشيشه را رها كند،‌ فشار منفي داخل شيشه را جبران كند. نتيجه اين مي‌شود كه كودك مي‌تواند به طور مداوم به مكيدن خود ادامه دهد و هوا وارد معده‌اش نشود. عدم ورود هوا هم يعني نداشتن نفخ به همين جهت به اين شكل از سرشيشه ضدنفخ مي‌گويند.

سرشيشه‌اي با قاعده پهن

اين شكل از سرشيشه طوري طراحي شده كه كاملا شبيه نوك سينه مادر عمل كند. وقتي كودك اين نوع سرشيشه را در دهان مي‌گيرد، قاعده پهن آن در مقابل لب‌ها قرار مي‌گيرد و نوك آن مثل نوك سينه مادر در دهان او حركت مي‌كند. اين سرشيشه‌ها اندازه‌هاي مختلفي دارند و براي بچه‌هاي كوچك‌تر بايد از سرشيشه‌هاي با نوك كوچك‌تر استفاده كرد.

همیشه سوال والدین این است که چه سنی کودکمان را برای ارتودنسی نزد دندانپزشک ببریم؟برای پاسخ به این سوال با دکتر اردوبازاری متخصص ارتودنسی به گفتگو نشسته ایم.

ـ به نظر شما، بهترین سن برای بردن کودکان به مطب‌های دندانپزشکی برای ارتودنسی، چه سنی است؟

مشکلی که بیشتر بیماران با آن روبه‌رو هستند، مشکلات دندانی و نامرتبی دندان‌هاست. زمان مناسب برای شروع درمان ارتودنسی برای این افراد سنین 12 تا 13 سالگی است چون در این سنین دندان‌ها در حال رویش فعال هستند اما در مورد بیمارانی که مشکلات اسکلتی دارند، به عنوان مثال فک بالای آنها جلوتر از موقعیت طبیعی است و یا برعکس فک پایین‌شان عقب‌تر از موقعیت مناسب خود قرار گرفته است، بهترین زمان برای شروع درمان سال‌های آخر قبل از بلوغ است چون می‌توان از بلوغ برای درمان این ناهنجاری‌ها استفاده کرد. بنابراین سن 9 سالگی برای دختر خانم‌ها و سن 11 سالگی‌ برای پسرها را برای این دسته از بیماران توصیه می‌کنیم. کودکان در این سنین در اواخر دوره دندانداری مختلط هستند، یعنی دوره‌ای که هم دندان‌های شیری و هم دندان‌های دایمی در دهان قرار دارند و به علاوه سرعت رشد در کودکان در قله خود قرار دارد.

ـ اگر پدر و مادری ندانند مشکل کودک‌شان دندانی و اسکلتی است، در چه سنی برای نخستین بار کودک‌شان را برای گرفتن مشاوره نزد دندانپزشک ببرند؟

من اعتقاد دارم در سن شش سالگی که هم‌زمان با رویش اولین دندان آسیا است، بهتر است کودک از سوی یک متخصص ارتودنسی معاینه شود تا تابلویی از آینده بیمار برای والدین تصویر شود، به این ترتیب وضعیت مشکلات بیمار در آینده به والدین گوشزد می‌شود و اگر قرار است در سن مشخصی اختلالی برای کودک به وجود آید، پیش‌بینی شده و اقدامات پیشگیری و درمانی به موقع انجام خواهد گرفت. این مشاوره فقط با هدف هدایت والدین انجام می‌گیرد و لازم است درمان‌های ارتودنسی معدودی از این سن آغاز ‌شود.

ـ درمان ارتودنسی، چه مدت طول می‌کشد و یک کودک یا نوجوان چه مدت باید از یک پلاک ارتودنسی استفاده کند؟

مدت استفاده از پلاک‌ها بستگی به مشکل و ناهنجاری بیمار دارد. اگر یک بیمار در سن مناسب، درمان ارتودنسی را آغاز کند، حدود 5/1 تا 2 سال طول مدت درمان ارتودنسی او خواهد بود. البته به دنبال آن برای حفظ نتایج درمان، باید برای مدت مشخصی از دستگاه‌ها (پلاک‌های) ارتودنسی نگهدارنده استفاده کند. استفاده از این پلاک‌ها برای حفظ و تثبیت موقعیت جدید دندان‌ها لازم است بنابراین به صورت متداول یک درمان ارتودنسی 2 تا 5/2 سال طول می‌کشد.

اگر عامل مسبب ناهنجاری هنوز وجود داشته باشد، زمان استفاده از پلاک‌های ارتودنسی نگهدارنده، طولانی‌تر می‌شود.

ـ اگر این پلاک‌ها استفاده نشوند، چه اثری روی نتایج درمان ارتودنسی خواهد داشت؟

اگر استفاده نشوند، ناهنجاری دندانی خیلی سریع بازمی‌گردد و دندان‌های ردیف شده خیلی سریع به حالت اولیه خود باز می‌گردند.

لب‌شکری‌های قهرمان

• شما اهل سیاست هستید یا موسیقی پاپ آن سوی آب‌ها؟ شاید هم عاشق فیلم‌های کمدی و برنامه‌های خنده‌دار باشید. اگر جوان‌تر باشید و گروه‌های موسیقی پاپ روز آمریکایی را بشناسید، حتما نام Carmit Bachar را شنیده‌اید که یکی از خوانندگان اصلی گروه Pussycat dolls است که طرفداران زیادی هم در این کشور دارد. اگر هم بی‌توجه به موسیقی پاپ، سرتان به سیاست گرم است، jesse Jackson، سیاستمدار پرآوازه آمریکایی را می‌شناسید که در سال‌های 1984 و 1988، کاندید ریاست جمهوری حزب دموکرات این کشور بود. اگر به این نام‌ها wendy harmer کمدین استرالیایی و دو رمان‌نویس مشهور یعنی Michael Helm و Tim lott و دست آخر توتان خامون، فرعون عصر را هم اضافه کنیم، با کنجکاوی خواهید پرسید که این آدم‌های مشهور چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟ یک تفاوت جالب و آن اینکه همه آنها با شکاف لب و کام که بیشتر آن را به اسم مشهور لب‌شکری می‌شناسیم، به دنیا آمده‌اند و جالب‌تر اینکه به شخصیت‌های پرآوازه‌ای که اغلب موفق نیز بوده‌اند، تبدیل شده‌اند.

این روزها اگر در بعضی از شهرستان‌های دوردست همین کشور خودمان، به پدر و خانواده‌ای که پشت در اتاق زایمان ایستاده‌اند، خبر دهند که فرزند شما لب‌شکری است، شاید والدین کودک آن را به حساب گناهی که در دنیا انجام داده‌اند، بگذارند و تا پایان عمر خود را سرزنش کنند و یا حتی مادر کودک را مورد بی‌مهری قرار ‌دهند ولی وقت آن رسیده است که بعضی‌ها دست از این اعتقادات بی‌پایه و اساس بردارند و نیم نگاهی به واقعیت زندگی و آینده روشن این کودکان بیندازند.

لب شکری در یک نگاه

شکاف لب و شکاف کام گاهی به تنهایی و گاهی به تنهایی و گاهی نیز همراه یکدیگر در یک نوزاد دیده می‌شود. این عارضه یک ناهنجاری فکی و صورتی است. دخترها بیشتر به شکاف کام و پسرها بیشتر به شکاف لب مبتلا می‌شوند. این عارضه مادرزادی است یعنی هنگامی که نوزاد به دنیا می‌آید، قابل تشخیص است و علت آن، نقص در رشد و نمو فک و صورت نوزاد طی دوران جنینی است. از هر 600 نوزادی که به دنیا می‌آیند، یکی دارای شکاف لب و از هر 800 نوزادی که متولد می‌شوند، یکی از شکاف کام رنج می‌برد. شکاف لب و کام به طور رضایت‌بخشی قابل درمان هستند. به این ترتیب که در اولین فرصت پس از تولد، زمانی پزشکان و دندانپزشکان نوزاد را آماده جراحی می‌دانند، که حدود 12 تا 18 ماهه است. آنها یک تیم متشکل از پزشک، دندانپزشک، متخصص گوش و حلق و بینی و گفتار درمان‌گر را تشکیل داده و به درمان نوزاد می‌پردازند.

دست‌های پنهان

شاید دوست داشته باشید بدانید که چرا بعضی از نوزادان با چنین شکاف‌هایی روی لب و یا سقف دهانشان به دنیا می‌آیند؟ در دوران جنینی صورت به شکل یکپارچه وجود ندارد بلکه از اتصال زواید جنینی مجزا به یکدیگر، صورت یکپارچه پیدا می‌کند. اگر در دوران جنینی این زواید درست و در زمان مناسب به یکدیگر جوش نخورند، شکافی روی لب و یا کام نوزاد باقی خواهد ماند. این شکاف ممکن است یک طرفه و یا دو طرفه باشد یعنی ممکن است فقط در یک طرف لب و یا سقف دهان دیده شود و یا گاهی دو طرف لب و کام را درگیر می‌کند. علت اصلی این دو عارضه هنوز به صورت دقیق و قطعی مشخص نیست ولی تصور بر این است که دارای زمینه ارثی باشند. همچنین مصرف سیگار و الکل در زمان بارداری زمینه ابتلا نوزاد را به این عارضه فراهم می‌کند. شکاف لب که آن را با عنوان لب‌شکری می‌شناسیم، سوراخ و یا شکافی است که میان لب و بینی به وجود می‌آید و اگر به صورت این نوزادان نگاه کنید، مانند این است که سوراخی میان لب و بینی ایجاد شده و لب در آن ناحیه به دو قسمت تقسیم شده است. این عارضه شدت و ضعف هم دارد. در برخی نوزادان فقط یک برش مختصر به چشم می‌خورد ولی در بعضی‌ها لب به صورت  دوتکه جدا از هم دیده می‌شود. امکان دارد این شکاف علاوه بر لب، تا لثه هم ادامه پیدا کند و در شدیدترین حالت، کام نرم و کام سخت را هم به دو قسمت تقسیم کند که «شکاف کام» نامیده می‌شود.

وقتی شیر خوردن دردسرساز می‌شود

اگر فرزند شما با این عارضه به دنیا آمده باشد و یا یکی از دوستان و آشنایان‌تان چنین مشکلی داشته باشد، حتما می‌دانید که مراقبت و نگهداری از این کودکان کمی با کودکان دیگر تفاوت دارد. این کودکان به دلیل شکافی که در لب و سقف دهان خود دارند، مشکلاتی دارند که نیازمند توجه ویژه هستند. یکی از این مشکلات، شیر دادن به این نوزادان است. چون در کام و لب آنها شکافی وجود دارد، هنگامی که سینه مادر و یا سرشیشه شیر را می‌مکند، نمی‌توانند در دهان خود خلأ به وجود آورده و شیر را به آسانی وارد دهان خود کنند که به همین دلیل شیر اندکی وارد معده‌شان می‌شود و دیر سیر می‌شوند و بدتر از آن در هنگام تلاش برای مکیدن، مقدار زیادی هوا وارد معده‌شان شده و دچار دل‌درد می‌شوند و گاهی نیز شیر را به جای آنکه از دهان بالا بیاورند از بینی بالا می‌آورند. برای حل این مشکل، پروتزهایی به صورت موقتی برای کودک ساخته می‌شوند که شکاف کام را بپوشاند و به کودک در ایجاد محیط خلأ در دهان کمک کند و از سوی دیگر ارتباط میان بینی و دهان را مسدود کند تا در زمان مناسب، جراحی بستن شکاف کام انجام گیرد. از سوی دیگر بهتر است این کودکان از بطری شیر بخورند. کودکانی که شکاف کام دارند، مشکلاتی نیز از نظر تکلم دارند چرا که به دلیل وجود شکاف در کام نمی‌توانند صداها را درست ادا کنند. جراحی به موقع روی این شکاف از بروز مشکل در تکلم این کودکان پیشگیری می‌کند.ولی این جراحی نیز نباید خیلی زود انجام شود چرا که جراحی زودهنگام ممکن است در رشد و نمو اجزای دهان، مشکل ایجاد کند. شکاف کام ممکن است با مشکلات شنوایی توام باشد چون در این حالت احتمال عفونت گوش میانی وجود دارد. بسته به شدت و ضعف این پدیده، اگر شکاف لب یا کام روی لثه امتداد داشته باشد، ممکن است نقایصی نیز در رشد و نمو دندان‌های کودک مشاهده شود.

مانند کودکان عادی

لب‌شکری و کام شکاف دار شاید در سال‌های اولیه تولد نوزاد والدین را نگران کند ولی پدرها و مادرها باید بدانند که با اقدامات جراحی و گفتار درمانی به موقع، این مشکلات قابل حل است و فرزندشان مانند یک کودک عادی رشد خواهد کرد. چند هفته پس از جراحی، نوزاد را برای کنترل روند ترمیم محل جراحی نزد جراح ببرید. پس از آن شاید فقط لازم باشد هر شش ماه یک بار تا سن پنج سالگی کودکتان را به جراح نشان دهید. در طول این زمان و پس از آن، مشاوره با یک گفتار درمان را از خاطر نبرید. تمرینات گفتار درمانی به فرزندتان کمک خواهد کرد تا درست مانند یک کودک عادی صحبت کند. به طور معمول کودکان تا سن 6 سالگی درباره بدشکلی‌های صورتی یا جای زخم از نظر روان‌شناسی واکنش نشان نمی‌دهند. بعد از آن ممکن است کودکتان از شما پرسش‌هایی در این باره بکند که شما باید به درستی برایش توضیح دهید و زمینه اعتماد به نفس را در او ایجاد کنید. نتایج یک مطالعه روی نوزادانی که این مشکل را داشته‌اند و به سن 40 سالگی یا بیشتر رسیده‌اند، نشان می‌دهد که افرادی با مشکل خود به خوبی سازگاری پیدا کرده‌اند که در گذشته به شدت از طرف خانواده حمایت شده و احساس می‌کردند که دارای مکانی مطمئن و راحت برای صحبت کردن درباره موقعیت‌شان هستند.

چرا دندانمان را می‌کِشیم و چرا نباید بکِشیم؟

دکتر گلرخ ثریا

«دکتر جان بکش! این دندان را بکش تا از شرش خلاص شوم. دردش امانم را بریده است. شب‌ها تا صبح اجازه نمی‌دهد خوابم ببرد… زندگی خرج دارد، حوصله خرج کردن پول اضافی برای عصب‌کشی و یا ترمیمش را هم ندارم. دندان‌های قبلی‌ام را هم تا درد گرفت، کشیدم و از شرشان خلاص شدم، می‌خواهم همه دندان‌هایم را بکشم. اتفاقی نمی‌افتد، جایش یک دست‌دندان شیک می‌گذارم یا دندان می‌کارم…»
اگر دیوارهای مطب‌ها و کلینیک‌های دندان‌پزشکی گوش داشته باشند، از این حرف‌ها از زبان بیماران زیاد می‌شنوند ولی شما تصور می‌کنید کشیدن دندان بهترین راه‌‌ رها شدن از درد است؟ اگر این‌گونه فکر می‌کنید باید گفت که کشیدن دندان (بیرون آوردن) آن، آسان‌ترین راه است. تا به حال فکر کرده‌اید که بی‌دندان نوعی نقص عضو است؟

دکتر علی یزدانی، عضو هیات مدیره سازمان نظام‌پزشکی تهران می‌گوید: «بیش از ۸۰ درصد ایرانیان فقط هنگام دندان درد به دندان‌پزشک مراجعه می‌کنند که این امر فقط به‌دلیل مشکلات اقتصادی نیست، بلکه نبود فرهنگ صحیح مراجعه به موقع دندان‌پزشک یکی از علل اصلی آن است.»
بسیاری از بیماران هم هنگامی به دندان‌پزشک مراجعه می‌کنند که کار از کار گذشته است و پوسیدگی دندان آن‌قدر پیشرفت کرده که عصب و بافت‌های نرم داخل دندان را درگیر کرده است.
در این شرایط، درمان نیاز به عصب‌کشی (درمان ریشه) دارد ولی باز هم خیلی از بیماران از دندان‌پزشک می‌خواهند که به جای درمان چند جلسه‌ای عصب‌کشی و صرف هزینه، دندان را از دهانشان خارج کند که باز این نیز به فرهنگ غلط رایج بستگی دارد.

کشیدن دندان یعنی نقص عضو!
وقتی دستتان درد می‌گیرد، انگشتان می‌شکند و یا پایتان زخمی شده و درد دارد از پزشک درخواست نمی‌کنید آن عضو از بدنتان را قطع و از بدنتان جدا کند؛ پس چرا فکر می‌کنید دندان‌های طفلکی با یک درد کوچک محکوم به فنا هستند و باید از دهانتان خارج شوند؟ شما به این آسانی‌ها با دست و پایتان خداحافظی نمی‌کنید، می‌کنید؟ چون قطع این اعضا را نوعی «نقص عضو» می‌دانید.
فراموش نکنید یک انسان سالم باید ۳۲ عدد دندان دائمی در دهانش داشته باشد و خارج کردن هر یک از این دندان‌ها «یک نقص عضو» است. به همین سادگی! و این واقعیتی است که کمتر به آن توجه می‌کنیم (نادیده‌اش می‌گیریم).
نلاندی‌ها نخستین کسانی بودند که به فکر تأسیس بیمارستان مجازی افتادند. جمعیت سالمندان در فنلاند روز‌به‌روز در حال افزایش بود و شبکه‌های بهداشتی و درمانی این کشور برای اینکه بتوانند خدمات پزشکی، بهداشتی و درمانی را در اختیار این افراد بگذارند به فکر تأسیس بیمارستان اینترنتی افتادند. این بیمارستان امکان دسترسی به پایگاه اطلاعات دارو، گفت‌وگوی اینترنتی و دریافت و ذخیره اطلاعات را دارا بود.

جای خالی بیمه‌های دندان‌پزشکی
اگر سری به مراکز بهداشتی درمانی وابسته به دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور بزنید و سراغ بخش دندان‌پزشکی را بگیرید، با واقعیتی تلخ روبه‌رو می‌شوید. در مراکز بهداشتی درمانی دولتی فقط معاینه دندان‌پزشکی و کشیدن دندان (خارج کردن دندان‌ها) تحت پوشش بیمه خدمات درمانی قرار می‌گیرد و بیماران می‌توانند با پرداخت هزینه‌ای کمتر از هزار تومان، دندانشان را بکشند.
در این مراکز معمولاً درمان‌های دیگری که باعث حفظ دندان می‌شوند مثل عصب‌کشی (درمان ریشه) انجام نمی‌شوند و یا دست کم تحت پوشش بیمه قرار نمی‌گیرند و بیماران مجبورند برای حفظ دندانی که درد می‌کند راهی مراکز خصوصی شوند و با چندین برابر هزینه، دندانشان را عصب‌کشی و حفظ کنند. نکته اصلی این است که بسیاری از بیماران به‌دلیل مشکلات اقتصادی و فرهنگی ترجیح می‌دهند راه آسان‌تر و کم خرج‌تر را برگزینند و با استفاده از دفترچه بیمه خود، دندانشان را از دهانشان خارج کنند.

دکتر وردی، رئیس سابق دفتر سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت با اشاره به این نکته می‌گوید: «هدف وزارت بهداشت حفظ دندان است، در حالی‌که پوشش بیمه‌ها در جهت حذف و کشیدن دندان‌هاست.»
گرچه وزارت بهداشت تلاش کرده است با ارائه خدمات دندان‌پزشکی پیشگیری مثل فیشور سیلانت (مهروموم کردن شیارهای دندان) یا «درمان با فلوراید» با قیمت‌های دولتی از پوسیدگی دندان‌های کودکان پیشگیری کند ولی هنوز جای خالی تحت پوشش بیمه قرار گرفتن درمان‌هایی که به حفظ دندان‌هایی که دچار آسیب شده‌اند و از مرحله پیشگیری گذشته‌اند وجود دارد.

فقط وقتی لازم است بکشید
خارج کردن دندان‌ها هم به این سادگی‌ها نیست. فقط در شرایط ویژه‌ای کشیدن و خارج کردن دندان‌ها ضرورت دارد. بنابراین اگر قصد دارید همین فردا برای خارج کردن دندانتان، به مطب دندان‌پزشکی بروید، ببینید که آیا دلیل شما برای خارج کردن دندانتان یکی از دلایل زیر است یا نه! اگر نیست از خیر کشیدن دندانتان بگذرید و با مشورت دندان‌پزشکتان راهی مناسب برای حفظ و نگهداری دندانتان پیدا کنید:

پوسیدگی‌های وسیع و پیشرفته تاج و ریشه‌ به‌طوری‌که دیگر آن دندان با روش‌های دندان‌پزشکی ترمیمی قابل نگهداری نباشد.؛ در این موارد سطح جونده دندان‌ها با لثه در یک حد قرار می‌گیرد و با روش روکش کردن دندان‌ها قابل اصلاح نیست.
دندان‌هایی که عصب و بافت‌های نرم درون آن از بین رفته (مرده‌اند) و با درمان ریشه قابل نگهداری نباشند.
اگر دندانتان ضر‌به خورده و از محلی شکسته است که قابل ترمیم و نگهداری نیست.
گاهی متخصص ارتودونسی به شما پیشنهاد می‌کند برای اینکه فضای کافی برای مرتب کردن دندان‌ها به دست آورید، لازم است تعدادی از دندا‌‌نهایتان را خارج کنید.
بیماری‌های لثه‌ای پیشرفته و غیرقابل درمان دارید و منجر به لقی دندا‌‌نهایتان شده است.

این دندان‌ها قیمت دارند
بعضی‌ها می‌گویند با صرف هزینه‌ای معادل کمتر از یک اسکناس سبز، دندانم را می‌کشم و جای آن دندان می‌کارم (یا ایمپلنت می‌گذارم) و با این عقیده دندانی را که قابل نگهداری است از دهانشان خارج می‌کنند. می‌دانید هزینه یک دندان که در فک به‌صورت مصنوعی کاشته می‌شود (ایمپلنت) چقدر است؟ در حال حاضر یک ایمپلنت در ایران حدود یک میلیون تا یک میلیون و سیصد هزار تومان تمام می‌شود که خیلی کمتر از هزینه کار گذاشتن ایمپلنت در کشورهای اروپایی و آمریکایی است.
این ایمپلنت فقط یک می‌له فلزی است که هیچگاه قابل مقایسه با یک دندان طبیعی انسان نیست. با یک حساب سرانگشتی خواهید دید که قیمت یک عدد دندان طبیعی انسان چقدر گران است و خیلی از ما چه آسان و ارزان آن را از دهان خارج می‌کنیم.

راه‌های جایگزین کشیدن دندان
اگر شما دوست ندارید دندانتان را بکشید همواره راه‌های جایگزین هم وجود دارند. می‌توانید با مصرف مسکن و آنتی‌بیوتیک‌ها درد و تورم دندانتان را کاهش دهید ولی این فقط علائم حاد را از بین می‌برد و به شما فرصت می‌دهد که درمان آدامسی برای حفظ دندانتان را پیگیری کنید. اگر عفونت دندان شما در مراحل اولیه تشخیص داده شده و درمان شود، می‌توانید با انجام درمان ریشه (عصب‌کشی) دندانتان را حفظ کنید به جای اینکه آن را بکشید.

کشیدن دندان؛ آغاز دردسر
تصور نکنید با خارج کردن دندان‌ از دهانتان دردسرهای شما پایان پیدا می‌کنند؛ کشیدن دندان‌ها در دراز مدت عوارض زیادی را برای فک، دهان و صورت شما در پی دارد که ساده‌ترین آن از بین رفتن زیبایی صورت است.
دندان‌ها نقش بسیار مهمی در حفظ حالت لب، دهان و صورت شما دارند چون تکیه‌گاه مناسبی برای عضلات صورت به شمار می‌روند. وقتی شما دندا‌‌نهایتان را می‌کشید، عضلات و بافت‌های صورت و اطراف دهان به داخل جمع می‌شوند و صورت شما دیگر آن حالت پری و زیبایی سابق را ندارد و چروکیده و مسن‌تر به‌نظر می‌رسد. دندان‌ها نقش مهمی در حفظ ارتفاع طبیعی صورت دارند.

نکته دیگر این است که حتی اگر ریشه دندان طبیعی هم درون استخوان فک باقی بماند به حفظ استخوان فک کمک می‌کند. وقتی دندان‌ها از درون استخوان فک خارج می‌شوند، استخوان فک به تدریج تحلیل می‌رود و عمق و ارتفاع آن کاسته می‌شود. در این شرایط حتی ممکن است شما نتوانید در آینده ایمپلنت در دهانتان بگذارید چون کار گذاشتن ایمپلنت هم نیازمند وجود استخوان کافی در اطراف و زیر آن است.
همچنین دندان‌ها وسیله جویدن انواع غذاهای نرم و سفت هستند. وقتی به آسانی دندا‌‌نهایتان را یکی پس از دیگری از دهانتان خارج می‌کنید توانایی جویدن و خوردن راحت همه نوع مواد غذایی را از خودتان سلب می‌کنید چون دیگر نمی‌توانید انواع غذا‌ها را به راحتی با دندا‌‌نهایتان بجوید و از لذت یک غذا خوردن راحت محروم می‌شوید. با بهترین دست دندان‌ها و یا دندان‌های مصنوعی هم نمی‌توانید لذت خوردن چلوکباب با دندان‌های طبیعی را در دهانتان مزه‌مزه کنید.

یکی از دلایل کمبودهای تغذیه‌ای سالمندان بی‌دندانی است. نکته آخر اینکه اگر شغل شما به گونه‌ای است که با مردم زیاد سروکار دارید، بی‌دندانی باعث می‌شود در روابط اجتماعی خود دچار مشکل شوید چون اعتماد به نفس قبلی خود را ندارید و نگرانی بابت تغییر حالت چهره و یا صدایتان ممکن است شما را از نظر روانی تحت فشار قرار دهد.

نویسنده: دکتر احمد جعفری

کودکان معلول و دندان‌پزشکی

راهنمای بردن کودک معلول به مطب دندانپزشکی

نگهداری از کودکان معلول و کم‌توان ذهنی برای هر مادر و پدری مشکل‌آفرین است ولی عشق مادری و پدری تمامی این مشکلات و خستگی‌ها را به جان می‌خرد و آنها از کودک خود در بالاترین حد توان خود مراقبت می‌کنند و نگهداری این افراد حتی در سنین بالا با تمام مشقات خاص خود در منزل چیزی جز عشق نیست.

رعایت بهداشت دهان و توجه به سلامت دهان و دندان، بخش مهمی از مراقبت‌های فردی را در این کودکان تشکیل می‌دهد. مشاهده شده که میزان مشکلات دهانی یا دندانی این افراد نسبت به افراد سالم بيشتر است که علت آن عدم توانایی آنها نسبت به رعایت بهداشت دهان است بنابراين بردن این کودکان به مراکز دندان‌پزشکی بسیار لازم است. اما باید پیش از بردن آنها به دندان‌پزشکی به برخی نکات توجه كنيد.

• جهت حضور کودک در دندان‌پزشکی، چنانچه کودک شما به هر دلیلی از رفتن به دندان‌پزشکی اضطراب دارد او را به زور به مرکز دندان‌پزشکی نبرید. حتی‌الامکان و چنانچه صحبت‌های شما را متوجه می‌شود او را به رفتن متقاعد کنید یا اینکه او را همراه خود و با بیان اینکه برای مشکل دندانی خود به دندان‌پزشکی مراجعه می‌کنید، ببرید. این مورد به سن و سطح فهم و درک کودکتان بستگی دارد. احتمالا شما خود بتوانید راه‌حل مناسبی برای آن بیابید یا با دندان‌پزشک خود مشورت کنید.
• هنگام حضور کودک در مرکز دندان‌پزشکی، دندان‌پزشک خود به خوبی می‌داند که با کودک چگونه برخورد كند. متخصصان دندان‌پزشکی کودکان یا دندان‌پزشکانی که با این‌گونه کودکان بیشتر کار کرده‌اند از سطح دانش، آگاهی و مهارت لازم برای کنترل رفتار کودک شما برخوردار هستند، بنابراين نگران نباشید.
• گاهي پیش از انجام درمان نیاز به اقداماتی وجود دارد. ممکن است داروهایی برای کودک شما به منظور آمادگی برای کار در جلسه بعد تجویز شود. دندان‌پزشک داروها را به شما معرفی می‌کند، ولی چنانچه این کار فراموش شد شما می‌توانید از او بخواهید تا توضیحات لازم را بدهد. نحوه درست، میزان مصرف دارو و زمان دقیق استفاده آن بسیار مهم است. چنانچه داروساز، داروی مشابه داروی تجویزشده را ارائه کرد در مورد آن با دندان‌پزشک خود مشورت کنید.
• این کودکان ممکن است مشکلاتی از نظر نشستن ساکت و آرام روی صندلی داشته باشند. در این صورت دندان‌پزشک ممکن است از برخی وسایل برای تکان نخوردن کودک مانند نوارها و پارچه‌های مخصوص استفاده کند. بنابراين این موضوع شما را نگران نكند.
• گاهي برای درمان کودک معلول و کم توان ذهنی ممکن است توصیه به انجام درمان‌های زیر بیهوشی باشد. در این صورت درمان در یک مرکز مجهز و تحت نظر متخصص بیهوشی و با رعایت کامل جوانب انجام مي‌شود و معمولا تمام درمان‌های کودک در همان جلسه زیر بیهوشی انجام خواهد شد که از نظر تعداد جلسات و زمان کار بسیار صرفه‌جویی خواهد شد.یک مرکز خیریه جهت کودکان معلول و کم‌توان ذهنی در وردآورد کرج توسط افراد نیکوکار ساخته شده و اداره می‌شود و خدمات درمانی زیر بیهوشی توسط اساتید و متخصصان داوطلب به صورت رایگان ارائه می‌شود. در صورت نیاز می‌توانید با آن مرکز هماهنگی كنيد.

اما در پایان باید به مهم‌ترین نکته اشاره کرد و آن اینکه:

والدینی که تمام زحمات نگهداری از فرزند معلول یا کم‌توان ذهنی خود را به جان خریده‌اند باید در خصوص نحوه رعایت بهداشت دهان آنها مورد آموزش قرار گیرند. بنابراين حتما با دندان‌پزشک خود در این مورد گفت‌وگو کنید.

لنزها و چشم ها

دکتر گلرخ ثریا

لنزهای گربه ای، لنزهای رنگی، لنزهای عروسکی و تازگی ها هم لنزهای چرخی و… اگر اهل خرید و استفاده از لنزها باشید، حتما لنزهایی را در بازار دیده اید که سایز آنها از سایز عنبیه چشم بزرگ تر است؛ لنزهایی که شاید زیبا باشند و چشم ها را درشت تر نشان دهند ولی چشم پزشکان در سراسر دنیا نگران استفاده مردم و به ویژه دختران جوان از این لنزها هستند…. 

انجمن چشم پزشکان آمریکا به تازگی اطلاعیه ای صادر کرده و دختران جوان را از استفاده از این نوع لنزها منع کرده است. 

اگر به شرکت های فروشنده این گونه لنزها سری بزنید و سرنخ تولید چنین لنزهایی را بگیرید، کم کم متوجه می شوید که بیشتر این لنزها از آسیا به تمام دنیا صادر می شوند. در شرکت های تولیدکننده لوازم آرایشی، آنها را به نام لنزهای چرخی یا لنزهای گرد می شناسند. این لنزها، در گروه لنزهای تماسی چشم قرار می گیرند و گاهی رنگ های عجیب و غریبی مثل بنفش و صورتی دارند. این لنزها چشم را درشت تر از اندازه واقعی نشان می دهند. لنزهای تماسی معمولی درست به اندازه عنبیه چشم هستند؛ در حالی که این لنزها بزر گ تر از عنبیه هستند و تخم چشم را درشت تر نشان می دهند. برای تاکید بر درشت تر نشان دادن چشم یک خط مشکی هم دور این لنزها وجود دارد که گاهی آنها را با عنوان لنزهای دورمشکی می شناسند. این واقعیت در مورد عنبیه طبیعی وجود ندارد و این باعث می شود که این لنزها چشم را غیرطبیعی کنند. به خاطر همین مشکلات در حال حاضر فروش لنزها بدون نسخه در آمریکا ممنوع شده است و فروش چنین لنزهایی نیز کاملا غیرقانونی به شمار می رود. ولی فروشندگان این لنزها آرام ننشسته اند و این لنزها را به صورت آنلاین به فروش می رسانند. قیمت چنین لنزهایی حدود ۲۰ تا ۳۰ دلار است. این لنزها در کره و ژاپن طرفداران زیادی دارد؛ لنزهایی که حالت چشمان عروسکی یا چشمان بچگانه را به چشم افرادی که از آن استفاده می کنند، می دهد. بعد از اینکه این لنزها بازار ژاپن و کره و سنگاپور را از آن خود کرد، حالا فروشندگان این لنزها به سراغ آمریکا و بازار فروش آن در میان نوجوانان دبیرستانی رفته اند. برخی افراد، هر روز از این لنزها استفاده می کنند و درست مثل شلوار یا لباس پوشیدن، هر روز این لنزها را قبل از خروج از منزل درون چشمان خود می گذارند؛ چون این لنزها بیشتر از طریق اینترنت به فروش می رسند و بنابراین افراد می توانند این لنزها را بدون تجویز پزشک و بدون نسخه تهیه کنند. 

● لنزهای بزرگ 

این لنزها که از عنبیه چشم بزرگ ترند و چشم را بزرگ تر و زیباتر نشان می دهند ولی خطرهای زیادی هم به دنبال دارند. اول اینکه وقتی شما چنین لنزهایی را بدون نسخه پزشک تهیه می کنید بدون شک از توضیحات یک چشم پزشک درباره نحوه استفاده صحیح از آن محروم می مانید. از طرف دیگر، از آنجا که سایز این لنزها بزرگ است اکسیژن کافی به بافت های چشمان شما نمی رسد و همین مطلب، عوارض زیادی برای شما در پی خواهد داشت. در عین حال این لنزها به چشمان شما زیبایی عروسکی می دهند که از نظر بسیاری از افراد چندان هم زیبا نیست. نرسیدن اکسیژن کافی به چشم عوارضی مثل خستگی و قرمزی چشم و عفونت چشم را در پی دارد. 

● لنزهای آبکی 

اگر لنز شما از نوع نرم، معمولی و کم آب است، میزان اکسیژنی که به چشم شما می رسد، قطعا کافی نیست. لنزهای معمولی کم آب تا چند سال پیش برای مصرف در ساعاتی که چشم ها باز هستند، مورد تایید بودند ولی امروزه اعتقاد دانشمندان بر این است که میزان اکسیژن مورد نیاز چشم خیلی بیشتر از آن چیزی است که در گذشته تصور می کرده اند. لنزهای نرم معمولی که کمتر از ۵۵ درصد آب داشته باشند، چشم را با کمبود اکسیژن مواجه می کنند؛ حتی در ساعاتی که چشم ها باز هستند! 

لنزهای نرم معمولی از جنس ماده ای هستند که اصطلاحا هما نامیده می شود. این ماده نوعی پلاستیک مخصوص شبیه اسفنج ظرفشویی است و می تواند مقداری آب جذب کند. در واقع لنزهای نرم معمولی همگی از پلاستیک های اسفنجی (پفکی) ساخته می شوند و این پلاستیک ها را اصطلاحا پلاستیک های هایدروژل می نامند. نرمی لنز به علت وجود آب در لنز است. وجود آب در لنز باعث می شود مقداری اکسیژن در آب لنز حل شود و اکسیژن از لنز عبور کند و به چشم برسد. این نوع لنزها را که به واسطه وجود آب در بافتشان، اکسیژن را عبور می دهند، لنزهای نرم معمولی می نامند. 

● لنزهایی با منافذ اکسیژن 

نوع جدیدتری از لنزهای نرم نیز وجود دارد که در آنها اکسیژن برای عبور از لنز نیازی به وجود آب ندارد. در این لنزها، ماده ای به نام سیلیکون عامل عبوردهنده اکسیژن است و نیازی به آب برای عبور اکسیژن نیست. با این وجود، در ترکیب ماده سازنده این لنزها نیز مقداری آب قرار می دهند تا لنز نرم بماند و به چشم نچسبد. این نوع لنزها را لنزهای نرم سیلیکون هایدروژل می گویند. این لنزهای نرم، معمولی نیستند و اگر کم آب باشند اکسیژن بیشتری را عبور می دهند. 

لنزهای نرم غیرمعمولی (سیلیکون هایدروژل)، فعلا در دسترس عموم مردم نیستند و روش مصرف به خصوصی دارند که باید به تدریج در ایران معرفی شوند. لنزهای معمولی کم آب، مانع از تنفس طبیعی چشم می شوند. کمبود اکسیژن در چشم باعث ترشح ۲ نوع اسید در داخل قرنیه می شود (اسیدلاکتیک و اسیدکربنیک)؛ با ترشح این ۲ اسید، لایه های داخلی قرنیه آسیب می بینند. مهم ترین آسیب ها را داخلی ترین لایه قرنیه (آندوتلیوم) متحمل می شود. متاسفانه آسیب های وارد شده به این لایه، غیرقابل ترمیم و غیرقابل درمان است. کسانی که از لنزهای نرم معمولی کم آب استفاده می کنند، مبتلا به نواقص غیرقابل جبرانی در داخلی ترین لایه قرنیه می شوند که در کوتاه مدت (یکی دو سال) نه درد دارد و نه ناراحتی ولی در درازمدت (معمولا بین ۵ تا ۱۰ سال بعد از بروز آسیب)، باعث غیرقابل تحمل شدن لنز و حتی بروز اختلال های بسیار جدی در قرنیه می شود

نکاتی درباره استفاده از لیزر در دندانپزشکی

نویسنده دکتر گلرخ ثریا

«رفتم دندانپزشکی، دندانم را با لیزر پر کردم.» این جمله برایتان آشنا نیست؟ خیلی از بیماران ترمیم دندان‌هایشان با مواد هم‌رنگ دندان و نور دستگاه ویژه‌ای را که نورآبی تولید می‌کند، ترمیم دندان‌هایشان با لیزر می‌دانند ولی این به هیچ‌وجه لیزر نیست، دستگاهی ویژه به اسم «لایت‌کیور» است و نوری با طول موج خاص تولید می‌کند که می‌تواند مواد هم‌رنگ دندان را به دندانتان بچسباند. ولی استفاده از لیزر در دندانپزشکی، تکنیکی جدید است که هم می‌تواند درد شما را هنگام درمان‌های دندانپزشکی کاهش دهد و هم دقت دندانپزشک را برای درمان بیماری‌های دهان و دندا‌‌نهایتان افزایش می‌دهد.
اگر سری به مطب‌های دندانپزشکی مدرن دنیا بزنید، دستگاه‌های لیزر را در کنار سایر تجهیزات مطب می‌بینید. بسیاری از بیماران از دندانپزشکشان می‌خواهند که در درمان دهان و دندانشان از لیزر استفاده کند. اگر شما هم برتری‌های لیزر را بدانید حتما وسوسه می‌شوید که چنین پیشنهادی به دندانپزشکتان بکنید.

چرا بعضی‌ها لیزر را ترجیح می‌دهند؟
• اگر قرار است در بخشی از دهانتان جراحی انجام شود مثل جراحی دندان عقل نهفته، دیگر پس از برش با لیزر نیاز به بخیه زدن نیست.
• برخی از درمان‌های دندانپزشکی با استفاده از لیزر نیاز به تزریق داروی بی‌حسی ندارد بنابراین دیگر از شر تزریق دردناک خلاص می‌شوید.
• در اعمال جراحی لثه با استفاده از لیزر، خون‌ریزی از لثه بسیار کاهش می‌یابد چون طیف پرانرژی لیزر، سبب لخته شدن سریع خون در رگ‌های بریده شده و بنابراین خون‌ریزی خیلی سریع پایان می‌یابد بنابراین دیگر لازم نیست پس از جراحی دهان ساعت‌ها طعم بد خون را در دهانتان تحمل کنید.
• عفونت‌های دهان پس از استفاده از لیزر برای درمان‌های دندانپزشکی کاهش می‌یابد چون نور پرانرژی لیزر، میکروب‌ها را از بین می‌برد و دهانتان را استریل می‌کند. این خصوصیت از تبخال، آفت و یا حتی عفونت زخم‌ها پس از جراحی و عفونت زیردست دندان جلوگیری می‌کند.
• زخم‌های دهان خیلی سریع‌تر بهبود پیدا می‌کند.

لیزر و تجربه‌ای جدید از مطب دندانپزشکی
اگر دندانپزشکی دوره‌های استفاده از لیزر را گذرانده باشد و تجهیزات آن را در مطب خود داشته باشد می‌تواند درمان‌های دندانپزشکی شما را با دقت بیشتری انجام دهد و از سوی دیگر، طیف درمان‌های بیشتری را برایتان انجام دهد. لیزر، دست دندانپزشک شما را برای بسیاری از درمان‌های زیر باز می‌گذارد:
•خلاصی از شر تومورهای خوش‌خیم:
بسیاری از تومورهایی که در لثه‌ها، کام، گونه و یا حتی لب‌ها سر و کله‌شان پیدا می‌شود، تومورهایی خوش‌خیم هستند. با استفاده از این لیزرهای دندانپزشکی می‌توان این تومور‌ها را بدون درد و برش از دهان حذف کرد.
• یک پوسیدگی کوچولو:
همیشه پوسیدگی‌های بزرگ دندان از یک پوسیدگی کوچک آغاز می‌شوند. با استفاده از لیزرهای دندانپزشکی، دندانپزشک شما می‌تواند کوچک‌ترین پوسیدگی را روی دندا‌‌نهایتان تشخیص دهد و به موقع آن را ترمیم کند.
• خداحافظی با تبخال: تبخال‌هایی که روی لب پیدا می‌شود، درد و ناراحتی زیادی دارد و دو هفته طول می‌کشد که از شرشان خلاص شوید. با استفاده از لیزر‌ها می‌توانید درد تبخال را کاهش دهید و خیلی زود‌تر از دست آن‌‌ رها شوید.
• جراحی لثه بی‌درد و خون‌ریزی:
خیلی از اوقات برای اینکه دندانپزشک روکش خوبی برای دندانتان بسازد، لازم است با استفاده از جراحی مقداری از لثه بیمار و استخوان را بردارد تا به لثه و استخوان سالم برسد. با استفاده از لیزر، این‌ «افزایش طول تاج» خیلی سریع‌تر و آسان‌تر انجام می‌گیرد.
• ترمیم دندان بدون بی‌حسی و دریل:
اگر از لیزرهای ویژه تراش بافت سخت دندان (مینا و عاج) استفاده کنید، دیگر نه نیازی به تزریق دردناک ماده بی‌حسی است و نه نیاز است صدای گوش‌خراش دریل‌ها را برای تراش دندان تحمل کنید. لیزر می‌تواند میکروب‌هایی که سبب پوسیدگی دندان می‌شوند، از بین ببرد و در ‌‌نهایت ترمیم دندان روی سطح محکمتر و سالم‌تری انجام می‌شود.
• درمان زبان کراواتی:
گاهی در برخی از کودکان زبان به کف دهان چسبیده است و این کودکان نمی‌توانند درست شیر بخورند و حتی صحبت کنند. این اختلال رشدی تکاملی را «زبان کراواتی» می‌گویند. در سنین پایین، جراحی و آزاد کردن زبان دشوار است. با استفاده از لیزر می‌توان به راحتی عمل جراحی آزاد کردن زبان را در کودکان خردسال انجام داد.
• سفید کردن دندا‌ن‌ها:
پیش از این، از مواد شیمیایی برای سفید کردن دندان‌ها استفاده می‌شد ولی وقتی نور لیزر روی این مواد شیمیایی سفیدکننده متمرکز شود، فرآیند سفید شدن دندا‌‌نهایتان خیلی سریع‌تر انجام شده و در‌‌نهایت، از نتیجه کار راضی‌تر خواهید بود.
• رهایی از حساسیت دندانی:
اگر یک یا تعدادی از دندا‌‌نهایتان پس از خوردن بستنی یا چای داغ ناگهان دردتیزی می‌گیرد، آن دندان‌ها حساس شده‌اند. لیزر درمان جدیدی برای رهایی از شر این دردهای تند و تیز برای همیشه است چرا که با انعقاد پروتئین‌ها، دهانه لوله‌های ریز داخل ساختمان دندان را مسدود کرده و حساسیت دندانی شما بهبود پیدا می‌کند.

لیزرهای نرم، لیزرهای سخت
لیزرهایی که این روز‌ها در مطب‌های دندانپزشکی در دنیا استفاده می‌شوند، دو دسته است.
لیزر‌ها برای تراش ساختمان سخت دندان مانند عاج و مینا و لیزر برای جراحی بافت نرم دهان، لثه، مخاط و زبان. لیزرهایی که توانایی‌ تراش بافت سخت دندان را دارند، به طور مسلم قدرت و انرژی بیشتری دارند و از آن‌ها می‌توان برای برداشتن پوسیدگی‌های دندان و تراش دندان و یا حتی برداشتن ترمیم‌های قبلی شکسته و آسیب‌دیده استفاده کرد، بدون اینکه دیگر نیازی به صدای دریل‌های گوش‌خراش باشد.
لیزرهای بافت نرم، درد کمتری را هنگام جراحی دهان برای شما ایجاد می‌کنند و محل جراحی خیلی سریع‌تر بهبود پیدا می‌کند. از سوی دیگر، از لیزر‌ها می‌توان برای دیدن داخل دندان و تصویربرداری از تومور‌ها استفاده کرد بدون اینکه شما مجبور باشید خطرات تابش اشعه X را به جان بخرید.

هفت راز که به یک خانم باردار در دندانپزشکی نگویید

.

ممکن است خواهر شما، دوستتان يا شايد همسرتان باردار باشد قبل از هر چيز به شما تبريک مي‌گويم ولي آيا مي‌دانيد چطور بايد به آنها کمک کنيد تا اين دوران را بگذرانند يا اينکه حتي صحبت‌هايتان مي‌تواند روي يک مادر باردار آثار مثبت و منفي زيادي داشته باشد؟ يکي از بزرگترين کمک‌هاي شما مي‌تواند اين باشد که هرگز 7 جمله زير را به يک خانم باردار نگوييد:


1.چقدر چاق شده‌اي! اين اولين جمله‌اي است که اصلا نبايد به يک خانم باردار گفت چون او را ناراحت و افسرده مي‌کند. در دوران بارداري به دليل تغييرات هورموني، فرد چاق مي‌شود و خانم باردار نمي‌تواند از آن پيشگيري ‌کند. به جاي گفتن چنين جمله‌هايي تلاش کنيد اعتمادبه‌نفس او را تقويت کنيد.

2.دوقلو بارداري؟ عجب فاجعه‌اي! کارت درآمده! اگر خانم بارداري در اطرافيان شما دوقلو باردار است، هرگز چنين جمله‌اي به او نگوييد. چون اولا دوقلو شدن نوزادان چيزي نبوده که درباره‌اش تصميم‌گيري کرده باشد و اين مساله به‌خودي‌خود براي او استرس‌زاست. اطرافيان بيشتر اوقات سعي مي‌کنند روي جنبه‌هاي منفي دوقلوشدن فرزندان تاکيد کنند مثلا هر دو با هم گريه و هر دو با هم خودشان را کثيف مي‌کنند يا خرج و مخارج دوقلوها را به ياد مادر و پدر مي‌آورند. روي جنبه‌هاي مثبت قضيه براي مادر باردار تاکيد کنيد مثلا اينکه با يکبار باردارشدن صاحب دو فرزند مي‌شوي و ديگر لازم نيست باردار شوي يا شايد دو جنس مختلف را در يک بارداري داشته باشي. لبخند دو فرزند با هم در يک کالسکه، صحنه‌اي است که خستگي را از تن مادر دوقلوها به‌در مي‌کند.

3.ديگر رنگ خواب را نمي‌بيني؛ نوزاد صبح تا شب گريه مي‌کند و نمي‌گذارد بخوابي! بسياري از اطرافيان مادران باردار را از بي‌خوابي و شب‌زنده‌داري پس از تولد فرزندشان مي‌ترسانند؛ در حالي که همين شب‌بيداري‌ها شيرين است و يک لبخند نوزاد خستگي را از تن مادر در مي‌کند. البته نوزادان مثل هم نيستند. بسياري از آنها فقط براي شيرخوردن از خواب بيدار مي‌شوند و اصلا گريه و زاري راه نمي‌اندازند. پدر و مادر مي‌توانند در طول شب به نوبت به نوزاد رسيدگي کنند تا هر يک بتوانند قسمتي از شب را استراحت کنند.

4.هر کاري، هر تفريحي، هر ورزشي و خلاصه هر کاري داري بکن؛ بعد از تولد فرزندت، اصلا به هيچ‌ کار شخصي‌اي نمي‌رسي و دربست بايد در خدمت بچه‌ات باشي. اين هم از آن تجربه‌هاي غلط است که نبايد در اختيار دوستتان قرار دهيد چون بسياري از مادران بعد از تولد فرزندشان هم ورزش مي‌کنند، کتاب مي‌خوانند، سرکار مي‌روند و حتي براي شام با همسرشان به رستوران مي‌روند. اينکه بعد از زايمان به برنامه‌هاي شخصي زندگي‌تان برسيد، دقيقا به خودتان بستگي دارد. ممکن است روش زندگي‌تان عوض شود ولي مي‌توانيد برنامه شخصي‌تان را هم دنبال کنيد. ممکن است تفريحتان اين باشد که روزي يک ساعت کودکتان را با کالسکه بيرون ببريد و گاهي به جاي رفتن به رستوران، مجبور شويد همراه نوزاد و همسرتان يک شام خانوادگي ترتيب بدهيد. اين برنامه‌هاست که عوض مي‌شود ولي روش زندگي شخصي خود را خواهيد داشت.

5.نمي‌خواهي به نوزادت شير بدهي؟ بدترين مادر روي زمين هستي! نبايد اصلا چنين چيزي را به يک مادر بگوييد. چون شايد او به دلايل مختلف توانايي شيردادن به نوزادش را نداشته باشد. درست است که تغذيه با شير مادر بهترين روش تغذيه براي نوزاد است ولي اگر مادر نتواند اين کار را انجام دهد به اين معنا نيست که بدترين و نامهربان‌ترين مادر روي زمين است و بايد دچار عذاب‌وجدان شود. اينکه يک مادر چه شيري به کودکش بدهد؛ شيرخشک يا شيرمادر در مشورت با پزشک معلوم مي?شود و مسلما هر مادري با توجه به شرايط فيزيکي بدن و شرايط کاري و اجتماعي‌اش؛ صلاح خود و فرزندش و روش تغذيه نوزادش را انتخاب مي‌کند.

6.چقدر ورم داري! چقدر زشت شده‌اي؟ مسلما بسياري از مادران باردار طي دوران بارداري، تغييرات ظاهري زيادي مي‌کنند. ورم مي‌کنند، دچار لک بارداري مي‌شوند، پوستشان تيره مي‌شود… بنابراين زيبايي يک زن باردار را زير سوال نبريد. او را همان‌طور که هست بپذيريد و کمک کنيد اين تغييرات را بپذيرد. کافي است فقط اعتماد‌به‌نفس او را بالا ببريد و بگوييد «چه مادر خوشگلي!»

7.چقدر غذا مي‌خوري؛ مگر از قحطي فرار کرده‌اي! اين جمله را هيچ‌وقت به يک خانم باردار نگوييد، چون يک مادر باردار تقريبا هميشه گرسنه است و ويار و تمايل به ريزه‌خواري بخشي از بارداري است. يک خانم باردار روزي 300 کالري بيش از قبل نياز دارد بنابراين اصلا اشکالي ندارد که کمي پرخوري کند. در ضمن متخصص زنان در موقع لزوم هشدارهاي لازم را به او خواهد داد